Türkiye'de 20. yüzyılın son çeyreğinde grafik tasarım alanında yaşanan değişimi kitap üzerinden ele alan "Tasarımcının Notu" sergisi, Salt Beyoğlu'nda sanatseverlerin beğenisine sunuldu.
Kitabın yaygın tasarım unsurunun kapak olduğu 1970'li yıllardan bütüncül bir tasarım nesnesine dönüştüğü 1990'lı yıllara uzanan serginin ön gösteriminde serginin ekibiyle basın mensupları bir araya geldi.
Salt Genel Müdürü Deniz Ova, burada yaptığı konuşmada, serginin hazırlıklarının geçen seneden bu yana sürdüğünü belirterek, "Salt Araştırma'da tasarım, mimarlık ve sanat altında çokça arşive yer veriyoruz ve bu çalışmalarımızı sürekli genişletiyoruz." dedi.
Ova, bu çalışmaları yaparken grafik sanatçılarının ve tasarımcıların hep karşılarına çıktığını, bu nedenle uzun süredir çalışmayı düşündükleri bu alanda araştırma yapmaya başladıklarını söyledi.
Grafik tasarım alanında farklı konulara da yer vermeyi hedeflediklerine işaret eden Ova, sergiye katkıda bulunanlara teşekkür etti.
- "Kitabın bir tasarım nesnesi olarak algılanması bu süreçle alakalı"
Serginin küratörü araştırmacı Eda Sezgin ise sergide suni bir sınırlandırma yaptıklarını ve kitap tasarımlarına ilişkin 1975'ten 2000'e uzanan süreci izlenime sunduklarını anlattı.
Türkiye'de yaşanan dönüşümlerin kitap tasarımlarına da yansıdığını ifade eden Sezgin, "Bu hem politik, ekonomik hem de kültürel bir dönüşüm ve kitabın bir nesne olarak bir tasarım nesnesi olarak algılanması bu süreçle çok alakalı." diye konuştu.
Sergide kitap kapaklarından örneklerin yer aldığını belirten Sezgin, "Kitap tasarımcısı 1980'li yıllarda çok da içeride rol alan bir aktör değil. Yani aslında kitabın bir nevi ambalajında karşılaştığımız kişi. Bu 1980'li yıllar boyunca böyle sürüyor ama 1990'larda yani bilgisayarın tasarımcının üretim sürecine dahil olmasıyla beraber, kitabın içeriğiyle birlikte biçimsel olarak da ciddi biçimde ele alındığı, deneysel yaklaşımların kendini gösterdiği, belki 'Neden olmasın?' sorusunun peşinden koştukları bir süreç başlıyor." ifadesini kullandı.
Sezgin, serginin ikinci katını tamamen 1990'lı yılların kitap tasarımlarına ayırdıklarını belirterek, "Ucuz ve ulaşılabilir olan kitapların da bir güzel nesne olarak tasarlanma çabasının görüldüğü örnekleri burada göreceksiniz." dedi.
Son bölümde ise 2000'li yılların hemen öncesine odaklandıklarına işaret eden Sezgin, tasarımcıların içeriğe göre tasarım yapma hevesiyle sundukları özgün örneklerin de sergide görülebildiğini sözlerine ekledi.
- Sergi hakkında
Tasarımcının Notu sergisi, tasarımcının bir kitabın oluşumundaki karar süreçlerini, yayıncıdan matbaacıya kadar farklı aktörlerle ilişkilerini ve kültür ortamındaki konumunu ortaya koyuyor.
Salt Beyoğlu'nun üçüncü katından Forum'a uzanan sergi, tasarımcının belirleyici bir aktörü olduğu kitaptaki eksik anlatısını kurmayı amaçlıyor.
Kitabın basılı ve elektronik olarak yeniden tanımlandığı 2000'li yılların tasarım kültürüne zemin hazırlayan döneme kitaplar, arşiv belgeleri ve mülakatlar eşliğinde çok yönlü bir bakış sunan sergi, 2 Şubat 2025'e kadar Salt Beyoğlu'nda görülebilecek.