NAHÇIVAN (AA) - MUHAMMET TARHAN - Nahçıvan halkı, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan'ın batı illeri arasında kara bağlantısını sağlayacak Zengezur Koridoru'nun açılmasını 30 yıldan fazla süredir arzularken, koridorun açılmasıyla Nahçıvan'ın "abluka" altından çıkacağını ve bölgenin büyük oranda kalkınacağını düşünüyor.
Nüfusu Azerbaycan Türklerinden oluşan Nahçıvan, Rusya'daki 1917 Bolşevik Devrimi'nin ardından 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan'ın sınırları içinde kaldı.
Azerbaycan'da 1920'de Sovyet yönetimi kuruldu ancak Sovyetler, Azerbaycan ile Nahçıvan arasındaki toprak parçası olan Zengezur bölgesini Ermenistan'a bıraktı. Böylece Nahçıvan'ın Azerbaycan'ın diğer bölgeleriyle karasal irtibatı kesildi.
Nahçıvan, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla özerk yapıya sahip oldu ve başka bir devlete terk edilmemesi şartıyla Azerbaycan'a bırakıldı. Türkiye, Nahçıvan'ın Azerbaycan'a bağlı özerk cumhuriyet olarak kalmasının garantörü oldu.
Azerbaycan'ın batı illeri ile arasında bir kara bağlantısının bulunmaması, Nahçıvan'ın gelişiminin önündeki en büyük engel olarak gösteriliyor.
Azerbaycan, Nahçıvan'ı İran üzerinden Azerbaycan'ın batı illerine bağlayacak kara yolu ve demir yolu köprüsünün inşası konusunda Tahran yönetimiyle anlaştı.
AA muhabiri, Nahçıvan'da halka Zengezur Koridoru'nun açılması hakkındaki görüşlerini sordu.
- "Koridorun açılması Nahçıvan ve tüm Azerbaycan halkının arzusu"
Nahçıvan çarşısı esnafından Namig Hasanov, koridorun Nahçıvan'a ucuzluk ve bolluk getireceğini belirterek "O koridorun açılması öncelikle Nahçıvan halkının ve tüm Azerbaycan halkının arzusudur. Azerbaycan'ın topraklarından biri olan Zengezur'da Azerbaycan ile Nahçıvan arasına büyük bir engel koydular. Şimdi onun (koridorun) açılması Nahçıvan'ın kalkınması için çok güzel bir fırsat, güzel bir durum." değerlendirmesini yaptı.
Hasanov, Zengezur Koridoru'nun açılması durumunda Azerbaycan'dan Nahçıvan'a gelen mallarda gümrük ücretinin azalacağını ve rahatlıkla Azerbaycan'dan alışveriş yapabileceklerini ifade ederek "Nahçıvan'ın ablukadan çıkmasını" arzuladıklarını belirtti.
Esnaf Ali Hüseyinov da koridorun açılmasının kendileri için çok iyi olacağını belirterek "Biz yıllardır bu Zengezur'u bekliyorduk. Türkiye ile Azerbaycan bütünleşiyor. Türk dünyası bütünleşiyor. Ticaretimiz çok iyi olur. Bizim Nahçıvan 30 yıldır ablukada." ifadelerini kullandı.
Azerbaycan'a hava yoluyla ya da İran üzerinden gittiklerini ve zorlandıklarını kaydeden Hüseyinov, "Koridor açılırsa çok iyi olacak. Yüzde 100 iyi olacak. Hepimiz için hem Türkiye için hem Azerbaycan için hem Orta Asya için, Türk dünyası için." diye konuştu.
Firengiz Prizade de Zengezur Koridoru'nun açılmasının güzel olacağını belirterek "(Koridorun açılması) Hepimiz, Azerbaycan milletinin tamamı için güzel olur. Çok güzel. Biz seviniyoruz. Her açıdan bize faydası olur. Bu bizim için hayırlıdır. Biz seviniyoruz. Yollar açılacak. Gidiş geliş olacak." değerlendirmesini yaptı.
Pazarda esnaf olan Sohrab Prisoylu, Nahçıvan'ın 30 yıldır ablukada olduğunu belirterek "Zengezur Koridoru'nun açılması bizim için çok iyi olacak." dedi.
Bakü'ye gidişlerinin zor olduğunu vurgulayan Prisoylu, "(Bakü'ye gitmek) şimdilik zor. Uçakla gidiyoruz. Ama tren yolu açılınca çok iyi olacak." ifadelerini kullandı.
- "Bu uzun zamandır beklediğimiz bir şey
Elmar Elimirzayev de Zengezur Koridoru'nun açılmasına ilişkin, "Bu aslında uzun zamandır beklediğimiz bir şey. Olmasını çok istiyoruz. Açıldıktan sonra bizim için çok rahat olacak. İran yoluyla gidiyoruz, zor ve eziyetli oluyor. Bunun açılmasına çok seviniyoruz. Yakın zamanda açılırsa güzel olur." yorumunu yaptı.
Bakü'ye giderken zorlandıklarını aktaran Elimirzayev, "İran’a geçmemiz lazım. İran’da da pasaport kontrolü oluyor. Biraz zor oluyor. İki gümrük geçiyoruz." ifadelerine yer verdi.
Pazara alışveriş yapmaya gelen Çinara Abdullayeva, söz konusu koridorun açılmasının çok iyi olacağını belirterek "Gittiğimiz yerlere rahatlıkla gidebileceğiz, istediğimiz yere gidebileceğiz. Her zaman uçakla gitmek zorunda kalmayacağız. Normal şahsi aracımızla da gidip geleceğiz." ifadelerini kullandı.
Bakü'ye giderken zorlandıklarını ifade eden Abdullayeva, "Zorluk çekiyoruz. Çünkü bazen öyle oluyor ki uçak seferleri bulunmuyor. Ya da kara yoluyla giderken bazen İran sınırı kapalı oluyor gidemiyoruz. Uçakla gitmek zorunda kalıyoruz. Birçok zorluk yaşıyoruz. Yolumuz yakınlaşacak. İstediğimiz gibi rahat gidip gelebileceğiz. Yollar kapalı muhabbeti olmayacak." diye konuştu.
-"Zengezur bizim atalarımızın bize miras bıraktığı topraklardır"
Aslen Zengezurlu olan ve doğduğu topraklardan göçmek zorunda bırakılan Tamaşa Mustafayeva da Zengezur Koridoru'nun açılmasının çok iyi olacağını belirterek "Çok güzel vatandı orası. Çok güzel yerdi orası. Çok güzel. Ben gidip vatanımı görürüm, gezerim." dedi.
Çarşı esnafından Hakani Guliyev de koridorun tarihi açıdan çok büyük önem taşıdığını söyleyerek "Zengezur zaten bizim atalarımızın, babalarımızın bize miras bıraktığı topraklardır. Sovyet döneminde bizden alınıp Ermenistan'a verilmiş büyük bir toprak parçasıdır. Aynı zamanda da tarihi Turan yoludur. Zengezur topraklarının yolunu açarsak (bunun) sadece Nahçıvan ve Azerbaycan'ı değil, Orta Asya'ya kadar tüm Türk halklarını kalkındıracağını düşünüyorum." diye konuştu.
Koridorun sağlayacağı ekonomik katkılara değinen Guliyev, "(Koridorun) Çok büyük faydası olur. Mallarımız trenle gelir. Daha ucuz fiyata gelir. Ulaşım kolaylaşır. Otomobil yolu açılır. Tren yolu açılır. İnsanlarımız için çok faydalı olur. 30 yıldan fazladır Nahçıvan ablukada." değerlendirmesinde bulundu.