Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Rusya'dan Kırım'ın yasa dışı işgaline ve ilhakına son vermesini ve bölge halkının haklarına saygı göstermesini talep ettiklerini belirtti.
Kiev'deki Kırım Platformu Zirvesi'ne katılan Nauseda, Rusya'nın 2014'te Kırım'da bir saldırı gerçekleştirdiğini ve bunun tam ölçekli işgal aşamasına geldiğini hatırlattı.
Nauseda, Rusya'nın, uluslararası hukuku "alaycı" şekilde ihlal ettiğinin altını çizerek, "Bu suçlar biz konuşurken bile devam ediyor. Rusya, Ukrayna'ya ve sivil altyapıya saldırmakta, evleri ve apartmanları tahrip ederek insanları öldürmektedir." ifadelerini kullandı.
Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak geri verilmesi gerektiğini vurgulayan Nauseda, Rusya'dan Kırım'ın yasa dışı işgaline ve ilhakına son vermesini ve bölge halkının haklarına saygı göstermesini talep ettiklerini söyledi.
Nauseda, tüm Ukrayna halkının Kırım'ın kurtarıldığını ve güvenliğinin sağlandığını görmeyi hak ettiğine değinerek, şöyle devam etti:
"2014'ten bu yana Kırım sakinleri acımasız sömürgeci politikaların tüm saldırılarına maruz kaldı. Yasa dışı ilhaka karşı çıkanlar giderek artan bir baskıyla karşı karşıya kalmakta, tüm halka Rus pasaportu dayatılmaktadır. Topraklar kamulaştırılıyor, bağımsız kuruluşlar kapatılmaya zorlanıyor, uluslararası hukuk açıkça ihlal edilerek sözde seçimler planlanıyor. Dahası Rusya, uluslararası hukuku ihlal ederek Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta Kırım'ı aktif bir askeri üs olarak kullanıyor. Uluslararası toplumun birleşik bir tepki vermesinin zorunlu olduğuna inanıyorum. Tüm bu insan hakları ve uluslararası hukuk ihlallerinin cezasız kalmamasını sağlamak hepimizin görevidir."
- Tahıl ihracatında Baltık limanlarının kullanılması önerisi
Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis, zirveye gönderdiği videoda, Ukraynalıların Kırım dahil olmak üzere Avrupa'nın değerleri için büyük mücadele verdiğini belirterek, Rusya'ya küresel bir tepki verilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Tüm ülkeleri Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'yle adil ve kalıcı barış için angaje olmaya çağırdıklarını vurgulayan Karis, bunun somut sonuçlar elde edilmesine yardımcı olacağını kaydetti.
Karis, Ukrayna tahılına ilişkin alternatif rotalara işaret ederek, Baltık limanlarının "kullanılmayan potansiyeli"ne dikkati çekti.
Savaşın, alandaki bir zaferle ya da toprak bütünlüğü ile kazanılmayacağını belirten Karis, "Rusya'nın lider kadrosu da dahil olmak üzere tüm sorumlular hesap verdiğinde ve adalet yerini bulduğunda savaş sona erecektir. Biz bu senaryoya odaklanacağız. Desteğimiz, Ukrayna'nın özgür bir şekilde Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyesi olacağı zafere kadar her düzeyde devam edecektir." diye konuştu.
Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics de zirveye gönderdiği video ile katıldı.
Rinkevics, Kırım'ın demografik yapısının zorla değiştirildiğine dair "rahatsız edici" bilgiler almaya devam ettiklerini dile getirerek, "Özellikle de 1944'te Sovyet rejimi tarafından gerçekleştirilen Kırım Tatar soykırımı göz önünde bulundurulduğunda, bu durum son derece endişe vericidir." ifadesini kullandı.
- "Kırım'ın işgali küresel bir sorun"
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda da zirveye gönderdiği videoda, zirvenin, uluslararası toplumun Kırım'ın ve diğer Ukrayna topraklarının yasa dışı işgalinin tüm dünya için önemini anladığının canlı bir kanıtı olduğunu kaydetti.
Duda, Kırım'ın yasa dışı ilhakının gerçekleştiği 2014'ten bu yana Ukrayna'nın yanında yer aldıklarına dikkati çekerek, "Mart ve Nisan 2014'te yaşanan gelişmeler. Rusya'nın Ukrayna'ya ilişkin gerçek niyeti, topraklarının ilhakı, devlet yapısının ortadan kaldırılması ve Ukrayna kültürü ve dilinin yok edilmesi konusunda bizim için bir işaretti. O zaman da Ukrayna ile uluslararası dayanışma çağrısında bulunmuştuk." değerlendirmesinde bulundu.
Kırım'ın işgalinin bölgesel bir sorun olmadığına işaret eden Duda, "Bu küresel bir sorun. Bu sorunu birlikte çözmediğimiz sürece, Rusların dayattığı güç hukukuna dayalı yeni bir uluslararası güvenlik mimarisini kabul etmeye başlayacağız. Dolayısıyla Kırım'ın işgalden kurtarılması ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesi sadece Baltık Denizi bölgesinin güvenliği için değil, aynı zamanda küresel güvenlik mimarisinin istikrarı için de gerekli ön koşullardır." diye konuştu.
Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo ise zirve için Kiev'e gelmekten mutluluk duyduğunu belirtti ve organizasyon için yetkililere teşekkür etti.
Orpo, Rusya'nın Kırım'ı yasa dışı şekilde ilhak ettiğini belirterek, Finlandiya'nın Ukrayna'nın özgürlüğünü ve toprak bütünlüğünü desteklediğinin altını çizdi.
Rusya'nın yasa dışı bir savaş yürüttüğünü ifade eden Orpo, Finlandiya'nın Ukrayna'yı desteklemeyi sürdüreceğini vurguladı.