MEHMET KEMAL FİRİK - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Tarımsal Araştırma Enstitüsü (TAE) Müdürü Cem Karaca, ülkenin tahıl ve baklagillerde tarımsal üretimi artırma çalışmalarının olumlu sonuç verdiğini belirterek, "Arpada 2 yerli çeşit geliştirdik, 3-4 çeşidimiz yolda. Yer fıstığında biri yerli 4'ü Türkiye'den getirilen 5 çeşidin üretiminden iyi verim aldık." dedi.
Karaca, KKTC'de üretimi yapılan yerli arpa çeşitleri ile deneme ekiminde beklenenin üzerinde verim elde edilen yer fıstığındaki çalışmalarla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Son 3-4 yıldır tarımsal üretimi geliştirerek KKTC'nin dışa bağımlılığını azaltmak üzere Türkiye desteğinde önemli çalışmalar yürüttüklerini vurgulayan Karaca, bir yandan üretimi artırırken diğer yandan da arpa ve yer fıstığında yerli çeşitler geliştirme çabası içinde olduklarını dile getirdi.
Karaca, ülkede yetişen tahıllardan buğdayda ıslah çalışmalarının sürdüğünü aktararak şunları söyledi:
"Arpada 2 yerli çeşit geliştirdik, 3-4 çeşidimiz yolda. Yer fıstığında 1'i yerli 4'ü Türkiye'den getirilen 5 çeşidin üretiminden iyi verim aldık. Halen yerli çeşidimiz olan Beşparmak ve Reşat Bey arpalarının tohum üretimi devam ediyor. Gelecekte bunun yanına ekleyeceğimiz 3-4 çeşidi daha çiftçimiz ile buluşturacağız. Yer fıstığında 1'i yerli 4'ü Adana bölgesinden getirilen çeşidin deneme üretiminden olumlu sonuçlar aldık. Türkiye'den gelen uzmanlar Adana'dan getirilen çeşitlerin veriminin Türkiye'den daha iyi olduğunu belirlediler."
KKTC çiftçisinin aslında yer fıstığı üretimine yabancı olmadığını fakat son yıllarda maliyetler ve verim nedeniyle üretimin düştüğünü anlatan Karaca, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının yer fıstığı üreticisine maddi destek verdiğini söyledi.
KKTC'nin yıllık yer fıstığı ithalatının ortalama 580 ton olduğunu aktaran Karaca, bu alandaki üretimin artması ile ithalat için ödenen paranın ülke içinde kalabileceğine dikkati çekti.
Karaca, Türkiye'den getirilen suyun bölgedeki arazilere ulaşmasının da KKTC'nin tarımsal üretimine önemli katkı sağladığını ve Türkiye'nin tarım alanında KKTC'ye tam destek verdiğini vurguladı.
- "Arpada aynı zamanda melezleme çalışmalarımız var"
TAE Arpa-Buğday Islah Projesi lideri ziraat mühendisi Mehmet Karşılı da Enstitü olarak tahıl üretiminin artırılarak çiftçilere kaliteli tohum sunulması konusunda 2013 yılından beri çalışmalara devam ettiklerini belirterek "Arpada aynı zamanda melezleme çalışmalarımız var. Çiftçilere en verimli çeşidi nasıl verebiliriz, bunun için melezleme çalışmalarını sürdürüyoruz. Geliştirdiğimiz Beşparmak ve Reşat Bey arpa çeşitlerinin yanına yeni çeşitler koymak istiyoruz." diye konuştu.
TAE Yer Fıstığı Çeşitlerinin Adaptasyon Denemesi Projesi lideri ziraat mühendisi Kazım Baş, çalışmalarındaki temel hedefin KKTC koşullarına uygun yer fıstığı çeşidinin belirlenmesi olduğunu, deneme ekimi yapılan 5 çeşitten iyi verim aldıklarını söyledi.
Baş, yer fıstığında dönüm başına iyi bir gelir elde edilebileceğini belirterek, son yıllarda ülkede ekim alanı 3-4 dönüme düşen yer fıstığında tarımsal alanları genişleterek üretimin artırılmasını amaçladıklarını bildirdi.