ORHAN YOLDAŞ - Malatya İnönü Üniversitesi Teknopark'ta kayısı çekirdeği kabuğundan üretilen biyoplastik, ambalaj sanayisinden beyaz eşya sektörüne kadar birçok alanda kullanılabilecek.
Malatya'da özellikle kış aylarında yakacak olarak kullanılan kayısı çekirdeği kabuğu, Teknopark'ta faaliyet gösteren bir firma tarafından endüstriyel ürüne dönüştürüldü.
Firma, coğrafi işaret tescilli kayısı çekirdeğinin içinin ayrıştırıldığı tesislerden temin edilen kabuklarla biyoplastik üretti.
Gıda mühendisi Merve Atalay, AA muhabirine, 2018 yılında Kanada British Columbia Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü'nde eğitim görürken gıda atıklarının ekonomiye kazandırılması konusunda araştırmalar yaptıklarını, bu araştırmalarını Türkiye'de hayata geçirmeye karar verdiğini söyledi.
Kayısı çekirdeği kabuğuyla ilgili olarak İnönü Üniversitesi Teknopark'ta yaklaşık 2 yıl çalışma yürüttüklerini dile getiren Atalay, şöyle konuştu:
"Patates, elma gibi birçok gıda atığının ekonomiye kazandırılması için AR-GE çalışması yaptık. Onların içindeki değerli bileşenleri ayrıştırarak, o değerli bileşenlerle biyoplastik üretiyorduk. Deprem nedeniyle makinelerimiz hasar aldı, seri üretime geçmek üzereyken ara vermek zorunda kaldık. Tüm mikroorganizmalarımızı, stok çözeltilerimizi depremle beraber kaybettik. Yeni geliştirdiğimiz malzemeyi kayısı çekirdeği kabuğuyla güçlendirme AR-GE çalışmamızı sürdürdük. TÜBİTAK 1507 KOBİ Destek Programı kapsamında kayısı çekirdeği kabuğundan biyoplastik üretmeyi başardık. Doğada yüzde 100 çözünebilen bir ürün."
- İstenilen forma dönüştürülebiliyor
Kayısı çekirdeği kabuğundan elde ettikleri biyoplastiğin istenilen forma dönüştürülebildiğine işaret eden Atalay, şunları söyledi:
"Plastiğin kullanıldığı tüm sektörlerde mutfak, beyaz eşya, otomotiv sektöründen tutun kozmetik sektörüne kadar plastiğin kullanıldığı sektörlerde ikame olarak kullanılabilecek, yüzde 100 doğal ve doğada çözünebilen bir malzeme. Kayısı çekirdeği kabuğundan ince film ürettik, ambalaj sanayisinde kullanılabilecek. Enjeksiyonda kullanılabilecek sert mukavemet özelliğine sahip ürün ürettik. İstediğiniz enjeksiyon makinesinde istenilen forma dönüştürülerek kullanılabilir. Maliyeti, plastiğin ham maddesine göre daha uygun."
- Kayısı çekirdeği kabuğu genelde ısınma amaçlı kullanılıyor
Malatya'da kayısı çekirdeği kabuğunun ısınma amaçlı sobada yakıldığına dikkati çeken Atalay, "Fabrikalar kayısı çekirdeği kabuğunu ısınma amaçlı satın alarak yakıyor, bu durum ciddi karbon salımına neden oluyor. Biz hem karbon salımını önlemiş oluyoruz hem de kayısı çekirdeği kabuğunu doğada çözünebilen ürüne dönüştürüyoruz. Plastiğin ham madde maliyetinden yüzde 50 daha düşük fiyata, daha uygun maliyetle ürün ortaya koyuyoruz." diye konuştu.
Teknopark Genel Müdürü Hasan Yılmaz da gıda atıklarının yeni ürüne dönüştürülmesinin çok güzel bir proje olduğunu belirterek, "Plastik malzemenin bire bir karşılığı olan bir ürün. Tamamen doğal ve doğada çözünebilen bir ürün. Doğaya ve insan sağlığına zararı yok. Karbon ayak izin sıfıra indirme gibi bir hedef var. Teknoparkların buna öncülük etmesi bizleri de mutlu ediyor." dedi.