MALATYA (AA) - ORHAN YOLDAŞ - İnönü Üniversitesi Malatya Teknopark'ta bir firma, mikroskoplarda numune incelemek için kullanılan lamların üzerine bilgi yazan ve ithal edilen cihazı, üniversite sanayi iş birliğiyle 5'te bir maliyetle üretti.
Üniversiteye bağlı Turgut Özal Tıp Merkezindeki laboratuvarlarda çalışan patologların önerisi üzerine, yaklaşık 4 yıl önce öğrenci Ferhat Toslak, ithal edilen lam yazma cihazıyla ilgili yüksek lisans tezi hazırladı. Tez, İnönü Üniversitesi Malatya Teknopark'ta üniversite-sanayi iş birliği projesi kapsamında Ar-Ge çalışmalarıyla hayat buldu.
Üniversite, yurt dışından ortalama 180 bin liraya alınan cihazı, Ar-Ge desteğiyle teknoparkta özel bir firmayla iş birliği yaparak, 30 bin lirayı bulan maliyetle lazerli olarak geliştirdi.
Test çalışmalarının ardından yakın zamanda üniversite laboratuvarında kullanılması ve ardından seri üretime geçilmesi planlanan cihazın, hem sağlık sektörüne hem de ülke ekonomisine katkı sağlanması hedefleniyor.
- "Proje döviz harcamamızı engelleyecek"
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, daha önce lamın üzerine elmas uçlu cihazla yazı yazıldığını, geliştirilen cihaz sayesinde bu işlemin lazerle yapıldığını söyledi.
"180 bin liraya alınan cihazlar var. Bunların, 3-4 ayda, her seferinde cihazın onda biri kadar sarf malzeme maliyet gideri var." diyen Kızılay, "Maliyeti daha düşük ve çalışması dışında gideri olmayacak bir cihazı arkadaşlarımız yaptı. Tasarımı, yapımı ve yazılımıyla teknoparkımızın imali olan bu proje, dışarıya döviz harcamamızı engelleyerek, ülkemize kazanç sağlayacak. Aynı işlemi yapan hali hazırdaki sistemden çok daha hızlı, ucuz ve maliyeti az olan bir cihazı, ülkemizdeki patoloji laboratuvarlarına kazandırmış olacağız." ifadelerini kullandı.
Üniversitenin patoloji laboratuvarında lam yazma cihazlarının bulunduğunu ancak bunların mürekkep püskürtme veya elmas uçlu yazıcılarla çalıştığını dile getiren Kızılay, "Bu cihaz lazerle yazıyor. Aldığımız bir lam yazma cihazının 5'te biri kadar Ar-Ge maliyetimiz oldu. Dışarıya döviz çıkmasını önleyecek bir cihaz. Ülkemizdeki patoloji laboratuvarlarında cihazın kullanılmasının ardından bunu ihraç etmek istiyoruz."
- "Lazerin ömrü yaklaşık 25 yıl"
Teknopark Genel Müdürü Doktor Öğretim Üyesi Adnan Fatih Kocamaz ise piyasada var olan cihazlardan çok daha farklısını yapma hedefiyle yola çıktıklarını söyledi.
Lazer yazıcılı cihaz için 4 yıl Ar-Ge çalışması yaptıklarını dile getiren Kocamaz, şöyle konuştu:
"Cihazın milli ve yerli olması bizim için önemli. Mevcut lam yazma cihazlarını kullanabilmek için bilgisayar gerekli. Biz bilgisayarı kendi cihazımızın içine ucuz bir maliyetle yerleştirdik. Lazerin ömrü yaklaşık 25 yıl, sayısı çok çok yüksek lam yazımına olanak sağlayabilecek. 3-4 ayda bir parça değiştirmek zorunda kalmayacağız, mürekkep gibi herhangi bir sarf malzeme kullanmak zorunda kalmayacağız. Patologlar sadece lamı koyarak cihazı çalıştıracak. Ortak çalıştığımız patoloji laboratuvarında 6 aylık deneme süreci başlatacağız. Patologlardan cihaz hakkında not almalarını isteyeceğiz. Daha sonra da cihazı ulusal ve uluslararası arenada satışa hazır hale dönüştürmeyi planlıyoruz."
Turgut Özal Tıp Merkezi Patoloji Ana Bilim Dalında görevli biyolog Mustafa Öz de lamın elle veya cihazlarla yazıldığını ancak kullandıkları mevcut cihazların tamamının yurt dışından geldiğini söyledi.
Cihazın bakım ve sarf malzeme giderlerinin laboratuvarlara ciddi mali yük getirdiğini, yerli cihaz geliştirme projesinin olumlu sonuçlandığını anlatan Öz, "Son testler de yapıldıktan sonra cihazımız laboratuvarımızda aktif olarak kullanılacak. Lazerle lamlar yazıldığı için çok uzun saatler hiçbir sarf maliyet gerektirmeyecek bir ürün elde ettik." dedi.
Firma sahibi Kürşat Güler ise cihazın mekanik, elektronik ve arayüz yazılımını kendilerinin yaptığına dikkati çekerek, "Medikal cihazları tamamen yerli yaparak, yurt dışına döviz akışını azaltmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
- Lazerli lam yazma cihazı
Lam yazma cihazları, genellikle laboratuvarlarda mikroskopla numuneleri incelemek için kullanılan lamların üzerine numuneye ait bilgileri yazmak için kullanılıyor.
Lamların üzerinde, numunelerin kime veya neye ait olduğu bilgisi yer alıyor.