DENİZ ÇİÇEK - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), işletmelerin Avrupa Yeşil Mutabakatı ve sınırda karbon düzenlemesi kapsamında büyük önem taşıyan karbon ayak izlerini hesaplayabilmelerini sağlamak amacıyla "Karbon Platformu"nu kullanıma sundu.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında Avrupa Birliği'ne (AB) ihracat yapan işletmeler, sınırda karbon düzenlemesine tabi olacak.
2026 yılında devreye alınacak sınırda karbon düzenlemesi uygulamasıyla AB'ye ürün ve hizmet satmak isteyen firmalar, ürettikleri emisyona göre vergilendirilecek. Uygulama kapsamında bu yıl içinde raporlamaların başlaması bekleniyor. İşletmelerin, şimdiden doğrudan ve dolaylı emisyonlarını belirleyerek raporlaması önem taşıyor.
Sınırda karbon düzenlemesi uygulamasının ilk etapta çimento, gübre, demir-çelik, alüminyum, elektrik ve hidrojen sektörleriyle başlaması öngörülüyor. Bu sektörlerin sayısının zamanla artacağı belirtiliyor.
Türkiye, AB ile yaptığı ticaretten dolayı, sınırda karbon düzenlemesinden en çok etkilenecek ülkeler arasında yer alıyor. Firmaların, AB'ye ticaret yaparken vergi yüküyle karşılaşmaması için karbon ayak izlerini azaltması önem taşıyor.
2 milyon üyesi bulunan TOBB da işletmelere karbon ayak izlerini hesaplayabilme konusunda rehberlik etmek ve bu konudaki işlerini kolaylaştırmak amacıyla "TOBB Karbon Platformu"nu kurdu. Uygulama kısa süre önce devreye alındı. TOBB, işletmeleri platform ve nasıl faydalanılacağı konusunda bilgilendirmek için eğitim sürecine de başladı.
"Karbon.org.tr" adresinden hizmet verecek platform, herhangi bir teknik bilgi gerekmeden ISO 14064 (Sera Gazı ve Emisyonları Yönetim Sistemi Belgesi) ve GHG Protokolü (Sera Gazı Raporlama Standardı) ile uyumlu karbon ayak izlerini hesaplıyor. Sistemle, işletmelerin ayak izlerine ilişkin rapor da oluşturması sağlanıyor.
- Emisyon hesaplarken bütün parametreler dikkate alınıyor
Karbon Platformu, şirketlerin kendi tüketim verileriyle karbon emisyonlarını hesaplamalarına olanak sağlıyor. Platform belli bir periyot ve lokasyondaki işletme için ayrı ayrı veri girişi imkanı tanıyor. Örneğin bir işletme, farklı şehirlerdeki fabrikaları için ayrı ayrı hesaplama yapabiliyor.
İşletmeler, platformla aylık ya da yıllık olarak oluşturdukları emisyon miktarlarını ve karbon ayak izlerini de görebilecek.
Uygulamadan yararlanacak bir işletme, belirli bir şehir ya da bölgedeki lokasyonunu oluşturduktan sonra, bu işletmeye ilişkin her türlü tüketim verisini sisteme girebilecek. Bu kapsamda, işletmenin üretim aşamasındaki doğal gaz, elektrik ve su tüketimleri ile nakliye sürecindeki akaryakıt verileri kullanılabiliyor. İşletmelerin satın aldıkları ürünler ile oluşturdukları atık miktarı da yine hesaplamalarda dikkate alınabiliyor.
Öte yandan TOBB, özel sektörü yeşil dönüşüm sürecine hazırlamak amacıyla "İklim ve Çevre Portalı"nı da kurmuştu. Portalla yeşil dönüşüm sürecinde kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarınca hazırlanan projelerin, dokümanların, etkinliklerin ve eğitimlerin bütünlük oluşturarak tek bir sitede toplanması amaçlanmıştı. Sitede yeşil dönüşüm destek paketleri, finansman kaynakları, hibe ve teşviklere ilişkin bilgiler de yer alıyor.