HAYDAR KARAALP - Irak'ta Kasım 2024'te yapılması planlanan genel nüfus sayımında vatandaşlara "etnik köken ve mezheplerine" ilişkin soru yöneltilmeyecek.
Ülkede en son 1997 yılında gerçekleştirilen ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) 3 ili kapsamayan nüfus sayımında, nüfusun etnik ve dini özelliklerini ortaya çıkaran sorular yer almıştı.
Irak hükümeti, farklı bileşenlerden oluşan toplum içinde ayrışmaya sebebiyet verebileceği için gelecek yıl yapılacak nüfus sayımında etnik köken ve mezhep ile ilgili sorulara yer vermeme kararı aldı.
Irak Planlama Bakanlığı Sözcüsü Abduzzehra el-Hindavi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilk defa elektronik ortamda gerçekleştirilmesi planlanan nüfus sayımına ilişkin teknik hazırlıklar, sayımda yöneltilecek sorular, siyasi ve etnik yapıların bu konudaki tutumu ve nüfus sayımının uluslararası boyutta tanınırlığı hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Genel nüfus sayımının en son 26 yıl önce yapıldığına işaret eden Hindavi, birtakım nedenlerden ötürü uzun yıllar yapılamayan sayımın resmi verilere ulaşmada büyük sıkıntılar yarattığını belirtti.
Hindavi, "Nüfus sayımı, ülkede ihtiyaç duyulan veri tabanlarıyla ilgili güncel rakamlar sunacak. Bu istatistiğin eksikliği kalkınma planlarımızı olumsuz etkiliyor. Sayımın yapılması konusunda ciddiyet söz konusu, hükümet programında da açık şekilde yer aldı." diye konuştu.
Yeni nüfus sayımı tarihinin 20 Kasım 2024 olarak kararlaştırıldığını kaydeden Hindavi, sayımın resmi tatil ilan edilecek 2 gün içinde tamamlanacağını söyledi.
- Nüfus sayımı elektronik ortamda gerçekleştirilecek
Sayım için yapılan teknik hazırlıklara ilişkin de bilgi veren Bakanlık Sözcüsü, şunları kaydetti:
"Nüfus sayımı elektronik ortamda gerçekleştirilecek. Bunun için elektronik tabletler kullanılacak. Bu da sayım hazırlıklarındaki en zor kalem, çünkü yaklaşık 130 bin tablete ihtiyacımız olacak. Bu cihazların üretimi ve Irak'a getirilmesi de belli bir zaman dilimi, yaklaşık 5 ila 6 ay sürecek. Uluslararası şirketlerle anlaşmak için gerekli komisyonlar kuruldu. Gelecek yıl mayıs ayında genel test amaçlı nüfus sayımını gerçekleştireceğiz. Bu test çalışmasıyla insan gücü, teknik, hukuki ve idari kapasitemizi ölçmek istiyoruz. Test çalışması için tüm kentler ve taşradan belli başlı bölgeleri seçeceğiz. Tabii gerçek genel nüfus sayımı tüm kentleri ve istisnasız olarak tüm vatandaşlarımızı kapsayacak."
Sayımda sahada çalışacak 130 bine yakın memura ihtiyaç olduğunu ifade eden Hindavi, bu kişilere gelecek yaz tatilinde gerekli eğitimin verileceğini belirtti.
- Mezhep ve etnisite seçeneği sorular arasında yer almayacak
Elektronik ortamda gerçekleştirilecek sayımda vatandaşlara yaklaşık 70 soru sorulacağını aktaran Hindavi, soru türlerine ilişkin şunları kaydetti:
"Sağlık, eğitim, meslek ve hizmet durumuyla ilgili soruların yanı sıra vatandaşlara oturdukları evlerin kendi mülkleri mi yoksa kira mı olduğu da sorulacak. Bu sorularla istihdam, işsizlik, ailede engelli fert ya da kronik hastalığı bulunanlara dair istatistikler edinmeyi hedefliyoruz. Ülkedeki engelli birey sayısı, çalışan ve işsiz vatandaşlarımızın oranı hakkında veri sahibi olacağız.
Geçmiş nüfus sayımlarında etnik ve dini aidiyetle ilgili sorular yer alıyordu. Yeni sayımda dini aidiyetle ilgili sadece Müslüman veya Hristiyan seçeneğinin olduğu tek bir soru yer alacak. Etnik bileşen ve mezhep aidiyetiyle alakalı sorular olmayacak. Bu konuda etnik siyasi gruplara bilgi verildi ve onayları alındı. Yapacağımız sayımın hedefi tamamen kalkınma odaklıdır ve bu ister Arap, ister Kürt, ister Türkmen olsun, tüm vatandaşlarımızın hayatına dokunup, iyileştirmek içindir."
- Sayımın nihai sonuçları 2 ila 3 ay içinde duyurulacak
Hindavi, genel nüfus sayımının gayriresmî sonuçlarını 24 saat içinde kamuoyuyla paylaşacaklarını, detaylı ve nihai sonuçların ise 2 ile 3 ay içinde duyurulacağını söyledi.
Hindavi, nüfus sayımının uluslararası alanda da tanınması için gerekli tüm çabaları harcadıklarını dile getirdi.
Planlama Bakanlığına bağlı Merkezi Sayım Kurumu aracılığıyla her yıl genel nüfus sayımıyla ilgili "yaklaşık olarak veri" açıkladıklarını aktaran Hindavi, Irak'ta her yıl yaklaşık 1 milyon ile 1 milyon 250 bin arasında nüfus artışı yaşandığını ifade etti.
Irak nüfusunun yıl sonuna kadar 43 milyonu aşmasının beklendiğini belirten Hindavi, 2024 sonunda ise bu sayının 44 milyonu geçebileceğini söyledi.
Bakanlık Sözcüsü Hindavi, Irak nüfusunun yüzde 60'ını, yaş aralığı 15 ile 60 arasında olan ve "ekonomik olarak aktif" kabul edilen kesimin oluşturduğunu sözlerine ekledi.