AMSTERDAM (AA) - SELMAN AKSÜNGER - Hollandalı araştırmacı Rena Netjes, Suriye'deki sivillerin Esed rejimi ve terör örgütü YPG/PKK kontrolündeki bölgelerde yaşamak istemediğini belirterek, "Suriyeli siviller, rejim karşıtı grupların kurtardığı bölgelere dönmek için umutlu" dedi.
Uzun süredir Suriye üzerine çalışmalar yapan Hollandalı araştırmacı Netjes, son gelişmeleri AA muhabirine değerlendirdi.
Netjes, Esed rejimi kontrolündeki bölgelerden ve terör örgütü YPG/PKK'nın işgal ettiği alanlardan kaçan sivillerin buralara dönmek istemediklerini fakat rejim karşıtı grupların kontrolündeki bölgelere dönüş yapmaya hazır olduklarını vurguladı.
Kuzey Suriye’de görüştüğü sivillerin, "Muhalifler şehrinizi özgürleştirirse geri döner misiniz?" sorusuna olumlu yanıt verdiğini aktaran Netjes, Suriyelilerin kendi geleceklerini şekillendirme konusunda istekli olduğunu vurguladı.
- Rejim bölgelerinde yaşam yok
Netjes, Suriye rejimi güçlerinin kontrolündeki bölgeden kaçmak zorunda kalan sivillerin yaşam koşullarının çok zor olduğunu anlatarak, "Rejimden kaçan insanlar yıllardır İdlib'de çadırlarda yaşıyor. Biz böyle çadırlarda bir saat bile kalamayız. Yıpranmış çadırlar, tuvaleti olmayan kamplar... İnsanlar nasıl hayatta kalabilir? Bu insanlar evlerine dönmek istiyor." dedi.
Avrupa, Türkiye, Ürdün ve özellikle Lübnan'da Suriyeli mültecileri ülkelerine gönderme eğiliminin arttığına dikkati çeken Netjes, "Artık Avrupa bile Lübnan gibi Suriyelileri, Esed rejimi kontrolündeki bölgelere, ilk kontrol noktasında tutuklanma riski olmasına rağmen geri göndermeyi düşünüyor. Türkiye ise rejim karşıtı grupların olduğu bölgelere gönderilmelerini veya gönüllü dönüşlerini destekliyor." diye konuştu.
Netjes, sivillerin tutuklanma ve zorla silah altına alınma korkusundan rejim bölgelerine dönmek istemediğini söyleyerek, "En büyük sorun zorunlu askerlik. Genç erkekler ve yaşlı erkekler zorla askere alınıyor. Ya Esed için kendi vatandaşlarını öldürmek zorunda kalacaklar ya da rejim karşıtı gruplarla savaşacaklar." ifadelerini kullandı.
Hollandalı araştırmacı, bazı ailelerin sadece kadın ve çocuklarının kuzeye geçebildiğini, erkeklerin rejim kontrol noktalarında yakalanma korkusuyla geçemediğini aktardı.
Lübnan'dan gelen 62 yaşındaki bir Suriyelinin yaşadıklarını aktaran Netjes, "Rejimin ilk kontrol noktasında tutuklandı. 40 gün boyunca 10'dan fazla farklı güvenlik biriminde tutuldu. Ancak ailesi 5 bin dolar ödedikten sonra serbest bırakıldı." dedi.
- YPG/PKK'nın sivillere baskısı
Hollandalı araştırmacı Netjes, terör örgütü YPG/PKK'nın işgal ettiği bölgelerde sivillere yönelik baskılarına değinerek, "YPG/PKK, sivilleri Öcalan için savaşmaya zorluyor. Sivillerin birçoğu örgütün bu baskısına karşı olduklarını ve rejim karşıtı gruplara karşı savaşmak istemediklerini belirtiyor." dedi.
Netjes, Halep'te terör örgütü YPG/PKK kontrolündeki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerindeki keskin nişancıların sivilleri hedef aldığını belirterek, "Son günlerde keskin nişancıların açtığı ateş sonucu yaklaşık 27 sivil hayatını kaybetti." dedi.
Son bir haftada yaklaşık 40 bin sivilin bölgeye ulaştığını aktaran Netjes, "Suriyeli siviller, rejim karşıtı grupların kurtardığı bölgelere dönmek için umutlu" ifadesini kullandı.
Netjes, Tel Rıfat bölgesinin YPG/PKK'dan kurtarılmasıyla birlikte buradaki sivillere örgüt tarafından uygulanan ablukanın sona erdiğini ve daha önce bölgeden kaçan sivillerin büyük gruplar halinde geri dönmeye başladığını kaydetti.
- Halep'te 24 saat elektrik
Rejim karşıtı grupların, kontrolüne geçen bölgelerde yaşam şartlarını iyileştirmeye gayret gösterdiğini söyleyen Netjes, "Halep şehri yıllardır ilk kez 24 saat elektriğe kavuştu. Esed, bu halka hiçbir şey sunmuyordu. Belki günde bir ya da altı saat elektrik veriliyordu. YPG bölgelerinde de durum aynı." diye konuştu.
Sivillerin Halep'e dönüşe başladığını belirten Netjes, "Gaziantep'te bile birçok kişinin 'Halep'e, evime dönmek istiyorum. Türkiye'de neden kira ödeyeyim ki evim Halep'te' dediklerini duyuyorum." değerlendirmesinde bulundu.
-Tehdit edilmişti
Netjes daha önce AA'ya yaptığı açıklamada, terör örgütü PKK/YPG'nin tehditlerine rağmen araştırmalarına devam edeceğini söylemişti.
Hollandalı araştırmacı, ""PKK tarafından sınır dışı edilen ve Suriye sınırından Türkiye'ye geçen insanlarla görüştüm. Neden kaçtıklarını Arapça sordum. Bunun sebebinin Rus güçleri veya Esed rejimi olduğunu söyleyeceklerini düşündüm. Ama sürpriz bir şekilde, kadınlar YPG'nin evlerini ele geçirdiğini söylüyorlardı, bu benim için bir başlangıç noktası oldu." diye konuşmuştu.
Netjes, terör örgütü PKK/YPG'nin halka yönelik saldırılarını görmezden gelen Batılı meslektaşlarına kıyasla terör örgütünün bölgedeki faaliyetlerini "Batılı" bir araştırmacı olarak eleştirmesi nedeniyle hedef alındığını ifade etmişti.