Çanakkale'de 19 yıl önce kurulan acil yardım ve afet yönetimi alanındaki Türkiye'nin ilk üniversite programında öğrenciler deprem, yangın, sel gibi felaketlerde etkin müdahale için uygulamalı eğitimlerle yönetici ve uzman pozisyonunda görev yapabilecek yetkinlikte yetişiyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Acil Yardım ve Afet Yönetimi, alanında temel yöntemleri bilen ve uygulayabilen, görev aldığı birimdeki elemanlara gerekli eğitimleri verebilen, birimi sevk ve idare edebilme yetisine sahip uzman personel yetiştirmek amacıyla 2005'ten bu yana faaliyet gösteriyor.
İl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü ve itfaiye müdürlükleriyle koordineli verilen uygulamalı eğitimlerde acil yardım ve kurtarma, arazi çalışmaları, denizde arama kurtarma, yangına müdahale gibi konular öğretiliyor.
Öğrenciler deprem, yangın, sel gibi afetlerde etkin müdahale için Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı köyündeki Enkaz Eğitim Parkuru'nda, ÇOMÜ Terzioğlu Yerleşkesi'ndeki iple erişim parkuru ile Dardanos Yerleşkesi'ndeki havuz ve denizde zorlu eğitimlere tabi tutuluyor. Yangına müdahale eğitimleri ise İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi AŞ, Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü ile belediye itfaiye teşkilatı bünyesinde veriliyor.
Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesinde görevli akademisyenlerin katkılarıyla öncelikle yüzme öğrenen öğrenciler, su üstü kurtarma, tüplü dalış ve su altı ilk yardım uygulamalarını da bu kapsamda gerçekleştiriyor.
Şimdiye kadar 930 mezun veren, 2023-2024 akademik yılı itibarıyla 351 öğrencisi bulunan bölümden 4 yıllık üniversite diplomasıyla iş hayatına başlayan gençler, AFAD, Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE), itfaiye, havalimanı gibi kuruluşlarda uzman ve yönetici olarak görev alabiliyor.
Acil Yardım ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ebru Caymaz, AA muhabirine, yangına, depreme, trafik kazasına müdahale, ipli erişim, teknik kurtarma, mağarada kurtarma gibi konular başta olmak üzere öğrencilere eğitimlerin büyük bölümünün uygulamalı verildiğini söyledi.
Mağarada dar, kapalı ve kısıtlı alanlarda kurtarmanın nasıl yapılması gerektiğini de öğrettiklerini belirten Caymaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'nin ilk kurulan bölümü olduğumuz için artık uzmanlaşma yoluna geçmiş durumdayız. Şu anda arama kurtarma ile ilgili eğitimlerimiz modüller halinde devam ediyor. Teknik kurtarma bittiğinde su üstü kurtarma faaliyetlerini sağlıyoruz. Üniversitemizin Dardanos Yerleşkesi'nde uygulamalarını yapıyoruz. Aynı şekilde eş güdümlü olarak yangınla ilgili eğitimlerimiz devam edecek. Bursa İtfaiyesinin kapsamlı bir yangın parkuru var. Bilhassa dronla yangın tespitinde uzmanlaşmış durumdalar ve yangınla mücadelede güncel teknolojiyi etkin şekilde kullanabiliyorlar. Yangın eğitimlerimizin bir bölümünü orada tamamladık."
İÇDAŞ'ın Biga'daki tesislerinde öğrencilerin uygulamalı olarak yangına müdahale eğitimlerini pekiştirdiğini anlatan Caymaz, iklim değişikliğiyle mücadelede Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle Dardanos Yerleşkesi etrafındaki 6,5 kilometrekarelik ormanlık alanda mekansal farkındalık ve sektörleme çalışmalarını tamamladıklarını, müdahale planı hazırlıklarının devam ettiğini bildirdi.
- "Çok acı bir tecrübeydi ama biz aslında onları bugünlere hazırladık"
Doç. Dr. Caymaz, derslerde ÇOMÜ'nün başka fakülte ve programlarından akademisyenlerden de destek aldıklarını, onların uzmanlık alanlarıyla harmanlanarak iç içe geçmiş ve çok katmanlı, modüler bir eğitim sistemi uyguladıklarını vurguladı.
Acil yardım ve müdahale eğitimlerinin önemine işaret eden Caymaz, şunları kaydetti:
"Öğrencimiz bu eğitim sistemini tamamladığında kazazedeye ulaşıyor ve orada ona acil müdahaleyi gerçekleştirdikten sonra kazazedeyi sedyeye alarak bulunduğu yerden inişini ya da oradan tahliyeyi artık teknik kurtarmanın hangi konusu gerekliyse bunu gerçekleştirecek hale getirmeye çalışıyor. Dolayısıyla bu aslında zorlu bir süreç. Çünkü normalde bir arama kurtarma teknisyeninin yetişmesi amacıyla bütün eğitimlerin tam olarak tamamlanabilmesi için ortalama 2 yıl gibi bir süreden bahsediyoruz. Bizim tabii bir de bütünleşik afet risk yönetimi ağırlıklı teorik eğitim içeriklerimiz var. Bunların ikisini bir arada götürmeye çalışıyoruz. Bu uygulamalarımız artarak devam edecek."
Caymaz, son sınıf öğrencilerinin eğitimlerin yanı sıra mesleklerine başlamak için Kamu Personel Seçme Sınavı'na hazırlandığını, bu süreçte onlara ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalıştıklarını dile getirdi.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023'teki depremlerin ardından bölümde görev yapan akademisyenlerin yanı sıra birçok öğrencinin bölgeye gittiğini belirten Caymaz, "Depremzede olan öğrencilerimiz depremzede olduklarını dahi hissedemeden enkaz alanlarında doğrudan çalışmalara başladı. Çok acı bir tecrübeydi ama biz aslında onları bugünlere hazırladık. Orada uygulamalı olarak bizzat gördüler. Hepsi aynı zamanda AFAD gönüllüsü." diye konuştu.
3'üncü sınıf öğrencisi Selime Canlı, ÇOMÜ'de eğitim aldığı için çok mutlu olduğunu söyledi.
Eğitimlerin çok yoğun geçtiğini aktaran Canlı, "Olası afetler için hazır duruma getiriliyoruz. Akademik kadro gerçekten çok tecrübeli. Ben de burayı tercih ederken çok araştırma yapmıştım. Umarım burada aldığımız eğitimleri sahada başarıyla uygulama fırsatı buluruz." ifadesini kullandı.
1'inci sınıf öğrencisi Aleyna Mehmedov, uygulamalı derslerinin başladığı bilgisini vererek, "Eğitimcilerimiz çok donanımlı. Bu da bize çok olumlu yansıyor." dedi.