TBMM (AA) - Cinsel saldırıda bulunmaktan, reşit olmayanla cinsel ilişkiye girmekten, uyuşturucu ticareti yapmaktan, müstehcen görüntü içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanmaktan ve fuhuştan mahkumiyet kararı bulunanlar ile kovuşturması devam eden kişiler, kamu veya özel sektöre ait çocukların yoğun olarak bulunduğu iş kollarında çalıştırılamayacak, bu yerleri işletemeyecek.
Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı, Çocuk Koruma Kanunu'na, "Çocuklar hakkında yapılan yayınlara" ilişkin madde ekliyor.
Buna göre, cinsel istismar suçu mağduru çocuğun yüksek yararı gerektiriyorsa, soruşturmanın başlangıcında, olayla ilgili internet de dahil basın yayın organlarında yayın kısıtlanabilecek, yayın yasağı konulabilecek, içerik çıkarılabilecek ve erişim engellenebilecek.
Buna, çocuğun anası, babası, vasisi, bakım ve gözetiminden sorumlu kimse veya Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının istemi üzerine ya da resen Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilebilecek.
Karar, derhal Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ile RTÜK tarafından internet sitelerinde yayımlanacak. Bu duyurular, tebligat hükmünde sayılacak.
-Yasağa uymayana ceza
Bu kararlara rağmen yayın yapılırsa bin liradan 20 bin liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılacak. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda 2 bin liradan, yaygın süreli yayınlarda 10 bin liradan az olamayacak
Basın Kanunu uyarınca getirilen yayın yasak ve kısıtlamalarına aykırı olarak yayın yapılması halinde, RTÜK tarafından medya hizmet sağlayıcı kuruluşun programlarının yayını bir gün durdurulacak. Bir yıl içinde aykırılığın tekrarı halinde ise yayınlar 5 güne kadar, ikinci kez tekrarı halinde 15 güne güne kadar durdurulmasına, üçüncü kez tekrarında ise yayın lisansının iptaline karar verilecek.
-4 saatte kaldırılacak
Cumhuriyet savcısının kararı, 24 saat içinde çocuk hakiminin onayına sunulacak. Hakim kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde tedbir kendiliğinden kalkacak.
Tedbir konulan içeriğin internet ortamında yayınlanması halinde Cumhuriyet savcısı tarafından içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesine karar verilebilecek. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecek. Kurum, bu kararı erişim sağlayıcıları ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılarına bildirecek, kararın gereği bildirim anından itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde yerine getirilecek.
Erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişim engellenmezse veya içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemezse, internet sitesinin tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
İçeriği çıkarmayan veya erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara, 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
-Özel merkezler kurulacak
Tasarıda, cinsel suç mağdurlarına yönelik hizmetler de sıralanıyor.
Cinsel suç mağdurlarının tekrarlanan mağduriyetini önlemek, adli ve tıbbi işlemlerin bu alanda eğitimli kişilerden oluşan bir merkezde ve tek seferde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla özel merkezler kurulacak. Sağlık Bakanlığınca kurulacak bu merkezler, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu bulunan yerlerde olacak.
Bu merkezlerin, bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak adalet komisyonu bulunan yerlerde kurulmamasına ya da bulunmayan yerlerde kurulmasına Adalet Bakanlığının görüşü alınarak karar verilebilecek.
Mağdurlar bu merkezlere ya da mülki sınırlara bakılmaksızın kendilerine en yakın merkezlere götürülerek, işlemler yerine getirilecek.
Bu merkezlerde Sağlık Bakanlığı personeli ve diğer kurumlardan ihtiyaç duyulan uzman veya personel görevlendirilecek. Bakanlığın bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle yerine getirilecek.
İşlemleri yerine getirmek üzere merkezin kurulduğu yerde Cumhuriyet başsavcılığı tarafından Cumhuriyet savcısı görevlendirilecek.
-Görüntü ve ses kaydı zorunlu
Cinsel suç mağdurlarının ifadesi bu merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınacak. Mağdurun rızasının bulunması halinde ifade sırasındaki görüntü ve sesleri kayda alınacak. Mağdur çocukların ifadesinin alınmasında bu kayıt zorunlu tutulacak.
Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunluluk bulunan haller dışında soruşturma ve kovuşturmada mağdurun ifadesi yeniden alınmayacak, bu merkezde alınan ifadeyle yetinilecek.
-Mağdur ile sanık aynı ortamda bulunmayacak
Maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasında çocuk mağdurun kovuşturma aşamasında ifadesinin alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk varsa bu işlem, mağdur çocuk ile sanığın aynı ortamda bulunmayacağı şekilde, mahkeme veya görevlendireceği naip hakim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilecek.
Mağdurların ifadeleri bu merkezlerde ses ve görüntü bilişim sistemi kullanılarak alınabilecek.
Cinsel suç mağdurlarının beden muayenesi ile vücuttan örnek alınması işlemleri, adli tıp uzmanı veya yokluğu halinde uzman hekim tarafından bu merkezlerde yapılacak.
Gerekli standartları sağlamaları halinde üniversiteler bünyesinde kurulan merkezlerde de bu hizmetler sunulabilecek.
Ayrıca bu merkezlerde cinsel suç mağdurlarına yönelik ileri düzeyde tedavi ve rehabilitasyon hizmeti de sunulabilecek.
Bu merkezlerin kuruluşuna, standartlarına, işleyişine, hizmet sunumuna, denetimine, personelin görevlendirilmesine, eğitimine, görev ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar, Adalet, Aile ve Sosyal Politikalar ile İçişleri bakanlıklarının uygun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
-Çocukların yoğun bulunduğu iş kollarında çalışamayacaklar
Tasarı, Türk Ceza Kanunu'nda sıralanan bazı suçlardan haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunanların; kamu veya özel sektöre ait çocuk hizmet birimleri, adli görüşme odaları, okul, okul servisi, okul kantini, yurt, kreş, gündüz bakımevi, çocuk kulübü, çocuk parkı, oyun bahçesi, oyun salonu gibi çocukların yoğun olarak bulunduğu iş kollarında çalıştırılamayacağı ve bu yerleri işletemeyeceği hükmünü getiriyor.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu yerleri birlikte belirleyecek.
Vücuda organ veya sair bir cisim sokmak suretiyle cinsel saldırıda bulanmaktan, reşit olmayanla cinsel ilişkide bulunmaktan, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti yapmaktan, bunların kullanılmasını kolaylaştırmaktan, bir çocuğa müstehcen görüntü göstererek, okumaktan, bunların içeriklerini çocukların girebileceği yerlerde göstermekten, müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları, temsili çocuk görüntülerini veya çocuk gibi görünen kişileri kullanmaktan ve fuhuştan mahkumiyet kararı bulunanlar, bu yerlerde çalışamayacak.
Belirtilen önlemlerin uygulanması, hükmün kesinleşmesiyle başlayacak ve cezanın tamamen infazından itibaren 5 yıl süreyle devam edecek.
Sıralanan bu suçlardan yargılanan sanıklar hakkında kovuşturma aşamasında mahkemece, aynı tedbirler uygulanacak.
-Ruhsatı iptal edilecek
Çalışma ve işletme yasağına rağmen veya tedbir kararlarına aykırı davrananlara mülki idare amiri tarafından 10 bin liradan 30 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Tekrarı halinde idari para cezası iki katı oranında uygulanacak. Yükümlülüğün ikiden fazla ihlal edilmesi durumunda ilgili işletmenin ruhsatı iptal edilecek.
Sıralanan suçlarından dolayı haklarında kovuşturma bulunanlar için mahkemece bazı tedbir kararı verilebilecek. Buna göre, haklarında kavuşturma bulunanlar, ikametgahı veya işyerinin değişmesi durumunda 7 gün içinde yeni adresini bildirecekler. 7 günden fazla ikametgahından ayrı bir yerde konaklayacak olması durumunda 3 gün önceden konaklayacağı adresi bildirecek. Bunları bildirmezse mülki amir tarafından 3 bin liradan 15 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.
Bu tedbirlere ilişkin verilen kararlar denetimli serbestlik müdürlükleri tarafından ilgili kurumlara gönderilecek.
-İşverenler uyarılacak
Bu kişilere ait veriler, SGK tarafından Adalet Bakanlığından sağlanacak ve kayıtlar takip edilecek; işverenlere bilişim sistemleri üzerinden gerekli uyarılar yapılacak.
Ayrıca, bu kapsama giren kişilere ait sorgulama bilgileri denetim amacıyla İçişleri Bakanlığına bildirilecek. Belirtilen işyerlerinin açılması veya işletilmesi için izin ve ruhsat verilmeyecek; bu kişilerce işletildiğinin tespit edilmesi halinde verilen izin ve ruhsatlar, bunları veren kamu kurum ve kuruluşları tarafından iptal edilecek.
Kovuşturma sonunda mahkumiyet dışında bir karar verilmesi halinde belirtilen tedbirler mahkemece kaldırılacak.
Bu madde hükümleri suç tarihinde çocuk olanlar hakkında uygulanmayacak. Kurulacak özel merkezler, en geç 1 Temmuz 2019 tarihine kadar faaliyete geçirilecek.
(Sürecek)