EMRE GÜRKAN ABAY - Batılı şirketlerin büyük oranda çekildiği Rus otomobil sektörü Çinli firmaların artışı ve yerli üretime hız verilmesiyle köklü bir dönüşümden geçiyor.
Rusya'da Şubat 2022'ye kadar pazar liderleri konumunda bulunan Batılı otomobil şirketleri, Ukrayna'daki savaşın başlamasıyla ardı ardına ülkeden çekildiklerini açıkladı.
Fransız Renault, Rusya pazarından çekildiğini duyuran ilk şirketlerden birisi olurken, otomobil üreticisi Avtovaz'daki payı ile Moskova'daki fabrikasını "1 ruble" karşılığında devlete devretti. Fabrikada artık Rusya'nın "nostaljik" otomobil markası Moskviç üretiliyor.
Renault'un ardından Rusya'dan ayrıldığını duyuran Japon şirketi Nissan da St. Petersburg'ta bir fabrika ile Moskova'da satış ve pazarlama merkezi dahil olmak üzere tüm varlıklarını devlete devretti. St. Petersburg'taki fabrikada artık Lada'ya ait otomobil modelleri üretiliyor.
Alman şirketleri Mercedes ve Volkswagen de Rusya'dan ayrılan şirketler arasında yer alıyor. Şirketlerin Rusya'da geride bıraktıkları fabrikalarında Çinli şirketlerle ortak üretim yapılmasına yönelik müzakerelerin sürdüğü bildiriliyor.
Japon otomobil şirketi Toyota ise pazardan çekilmek yerine Rusya'daki fabrikasını kapatma kararı aldı. Rus Kommersant gazetesinde konuya ilişkin yer alan haberde, Toyota'nın Rusya pazarından çekilmediği ancak üretim için gerekli parçaları temin etmekte zorluk yaşadığı için fabrikayı kapatma kararı aldığı belirtilmişti.
- Otomobil satışları ağustosta yüzde 160 arttı
Rusya'da Batılı şirketlerin ayrılmasının ardından durma noktasına gelen otomobil satışları, özellikle Çinli şirketlerin ülkeye ihracatını artırmasıyla toparlanma sürecine girdi.
Rusya merkezli Autostat analiz merkezinden dün yapılan açıklamada, ülkede yaptırımlardan etkilenen otomobil sektöründe toparlanmanın sürdüğü kaydedildi.
Yeni otomobil satışlarının, ağustosta 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 160 artarak 109 bin 700'e çıktığı bilgisine yer verilen açıklamada, yılın 8 ayındaki satışların da bir önceki yıla göre yüzde 41 artarak 607 bine ulaştığı belirtildi.
Avtovaz firmasının yeni otomobil satışlarında en çok paya sahip şirket olduğunun belirtildiği açıklamada, Çinli Chery, Haval ve Geely'nin satışlarını en çok artıran yabancı şirketler olduğuna işaret edildi.
- Rus otomobil sektöründe Çin ve İran öne çıkıyor
Ülkenin otomotiv pazarında yaşanan köklü değişimi AA muhabirine değerlendiren Rusya'daki Ulusal Otomobil Birliği Başkan Yardımcısı Anton Şaparin, Batılı şirketlerin son raddeye kadar pazardan çekilmemeye çalıştıklarını anlattı.
Güney Koreli firmaların hala Rusya'ya otomobil sevk ettiğini belirten Şaparin, Şubat 2022'nin ardından iki önemli eğilimin ortaya çıktığına işaret etti.
İlk eğilimin, Rusya'ya Batılı otomobillerin sevkiyatı için açılan yeni kanallar olduğunu aktaran Şaparin, arabaların hem doğrudan hem de farklı ülkeler üzerinden gelmeye başladığını söyledi.
Şaparin, "Bu tür arabalar, özellikle döviz kuru farklı olduğunda, yani ruble güçlü olduğunda muazzam miktarlarda geldi." dedi.
Ortaya çıkan ikinci eğilimin ise Rusya'ya karşı yaptırımları desteklemeyen ülkelere yönelik yaşandığını belirten Şaparin, bu ülkelerin pazar paylarını artırmak için aktif bir şekilde fırsatlar aradığını anlattı.
Şaparin, "Bunlar öncelikle elbette Çinli şirketlerdi. İranlı şirketler de kendilerini gösteriyorlar." diyerek, Rus pazarının öneminin giderek arttığını söyledi.
Anton Şaparin, "Birçok ülke için Rusya pazarı artık bir öncelik haline geliyor. Örneğin, Çin için Rusya pazarı, otomobiller için ana ihracat pazarı haline geldi." şeklinde konuştu.
- "Siyasi koşullar değişirse durum tersine dönebilir"
Rus pazarının son derece dinamik bir yapıda olduğuna işaret eden Şaparin, şöyle devam etti:
"Eğer siyasi koşullar değişirse durum tersine dönebilir. Rusya'da hala uzun süredir Alman arabalarının hayranları var. Ancak artık Çin otomobil endüstrisinin son birkaç yılda büyük bir atılım yaptığını fark ediyoruz ve sadece Rusya'ya değil, diğer Avrupa ülkelerine de girmeye başladığını görüyoruz."
Türkiye'de de Çin arabalarına yönelik talebin arttığına şahit olduğunu aktaran Şaparin, bunu tüm Avrupa'da gördüklerini, elektrikli otomobil segmentinde Çinlilerin Avrupalılardan çok daha iyi durumda olduğunu ifade etti.
Şaparin, "Ortalama bir elektrikli Mercedes, araba olarak ortalama akıllı Çin arabasından daha kötü. Çinliler ilerlemeye devam edecek." diye konuştu.
Şaparin, Avrupalı otomobil üreticilerinin Rusya'dan ayrıldıkları için üzüleceklerini belirterek, "Önümüzdeki 10 yıl içinde, örneğin elektronik pazarında büyük ve ciddi bir marka olarak kendilerini kanıtlamış şirketler gibi Çin elektrikli otomobilleri pazara girdiğinde, Avrupalı üreticiler zorluk yaşayacak. Ürünlerini Rusya'ya tedarik etmenin hala mümkün olduğu 2020 yılını da hüzünle hatırlayacaklar." değerlendirmesini yaptı.