AYNUR EKİZ - Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatının ardından Meclis'teki ilk anma, 11 Kasım günü yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere toplanan TBMM Genel Kurulunda yapıldı. Milletvekilleri, "hıçkırıklar ve ağlama sesleri" arasında 5 dakika süreyle "sükut ile kaldı".
Meclis Genel Kurulu, Atatürk'ün 10 Kasım 1938 Perşembe sabahı saat 09.05'te vefatından yaklaşık 26 saat sonra 11 Kasım 1938 Cuma günü saat 11.12'de Mustafa Abdülhalik Renda başkanlığında toplandı.
Meclis tutanaklarına göre Renda, ilk olarak "Ankara Mebusu Reisicumhur Atatürk'ün vefat ettiğine dair Başvekalet tezkeresi"ni, beraberinde Atatürk'ün vefat raporunu okuttu.
Ardından kısa bir konuşma yapan Renda, "Çok sayın arkadaşlarım, Büyük Halaskarımızın (Kurtarıcımızın) ölümünden hepimizin ve bütün milletin duyduğu elemin ne kadar büyük ve derin olduğunu dünden beri gerek kendimizde ve gerek millette gördüğümüz büyük acılarla anlıyoruz." ifadesini kullandı.
Bu konuda çök söz söylenebileceğini ancak Teşkilatı Esasiye Kanunu'na göre yeni cumhurbaşkanı seçimi işlemine geçilmesi gerektiğini belirten Randa, "Teşkilatı Esasiye'nin emrettiği vazifeyi ifa etmek, o da bizim için büyük bir vecibedir. Bu vazifeyi ifa etmeden evvel çok aziz ve büyük ölünün hatırasını tebcilen ayakta, 5 dakika sükut ile kalmanızı istirham ederim." diyerek milletvekillerini saygı duruşuna davet etti.
Saygı duruşu süresince salondaki hıçkırıklarla ağlama sesleri, Meclis tutanaklarına "Hıçkırıklar ve ağlamalar" notuyla yansıdı.
- "Kemal Atatürk adı, sevgi ve hürmet içinde ebedi olarak yaşayacaktır"
Daha sonra gerçekleştirilen seçimin ardından cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü ant içti ve teşekkür konuşması yaptı.
Sözlerine Atatürk'ü anarak başlayan İnönü'nün, aynı zamanda "Cumhurbaşkanı" sıfatıyla yaptığı bu ilk konuşma Meclis tutanaklarında şöyle yer aldı:
"Bu anda Atatürk'ün hatırası teselli bulmaz acılarla dolu olan kalbimizin aziz timsalidir. Atatürk'ün fevkalade hizmetlerini bugünkü Türk devletinin bünyesinde tam ve temiz eserler olarak tecessüm etmiş görüyoruz. Kadir bilen ve büyük evlad yetiştiren milletimizin yüreğinde (Kemal Atatürk) adı, sevgi ve hürmet içinde ebedi olarak yaşayacaktır."