TBMM (AA) - Meclis'te grubu bulunan partiler grup kararıyla, diğer partiler ise tüzüklerinde gösterilen yetkili organlarının kararıyla cumhurbaşkanlığına aday gösterebilecek.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la, siyasi partilerin cumhurbaşkanı adaylarını nasıl gösterebilecekleri belirleniyor.
Buna göre, TBMM'de grubu bulunan siyasi partiler grup kararıyla, diğer siyasi partiler ise tüzüklerinde gösterilen yetkili organlarının kararıyla cumhurbaşkanlığına aday gösterebilecek.
YSK tarafından ilan edilen süre içinde, adayların isimleri, muvafakat belgeleri ve gerekli diğer belgelerle YSK'ya başvurularak aday gösterilmiş olacak. Her siyasi parti veya parti grubu ancak bir aday için başvuruda bulunabilecek.
Bir kişiyi birden fazla siyasi parti grubu veya siyasi parti aday gösterebilecek.
Adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde YSK tarafından, ilgili siyasi partilere eksikliklerin giderilmesi için 5 günlük süre verilecek. Eksiklikleri verilen süre içinde gidermeyen siyasi partiler, aday göstermekten vazgeçmiş sayılacak.
- Cumhurbaşkanlığına seçmenlerin aday göstermesi
Kanunla, anayasa değişikliği ile hukuk sistemine yeni getirilen, cumhurbaşkanlığına seçmenler tarafından aday gösterilmesinin usul ve esasları belirleniyor.
Süreç, seçmenlerce aday gösterilmek isteyen kişinin YSK'ya başvurmasıyla başlayacak.
Cumhurbaşkanlığına en az 100 bin seçmenin yazılı teklifiyle aday gösterilebilecek.
Seçmenlerce aday gösterilmek istenen kişi, kimlik ve açık adres bilgilerini ihtiva eden başvuru dilekçesi ve seçilme yeterliliğine ilişkin belgelerle, en yüksek derecedeki devlet memuruna mali haklar kapsamında yapılan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarının 10 katının (131 bin 600 lira) ilgili maliye veznesine emaneten yatırıldığına dair makbuzla YSK'ya bizzat başvuracak.
- Seçilme yeterliğinin bulunmadığı tespit edilenler
YSK, başvuru dilekçesi ve eklerini iki gün içinde inceleyecek, inceleme sonucunda, başvuranın seçilme yeterliğinin bulunmadığının tespit edilmesi halinde başvuru reddedilecek.
Başvuran bu kararın bildirilmesinden itibaren iki gün içinde yeniden inceleme talebinde bulunabilecek; YSK, bu talebi üç gün içinde karara bağlayacak. Bilgi ve belgelerde eksiklik bulunması halinde, eksikliklerin tamamlanması için iki gün süre verilecek. Bu süre içinde eksiklikler tamamlanmadığı takdirde başvuru reddedilecek.
YSK, başvurusu kabul edilen kişileri ilan edecek. Seçmenler ancak bu ilanda belirtilen kişilerden sadece biri için bir kez teklifte bulunabilecek.
Seçmenler, adaylık teklifi için kayıtlı oldukları ilçe seçim kuruluna bizzat başvuracak. Başvuranın, seçmen niteliğine sahip olduğu ve daha önce aday teklifinde bulunmadığı tespit edildikten sonra, ilan edilen listedeki kişiler arasından tercih yaptırılarak adayın bilgilerini ihtiva eden form imzalatılacak ve elektronik ortamda da kaydedilecek.
Başvuran seçmene, aday teklifinde bulunduğuna dair belge verilecek. Aday gösterme formları, elektronik ortamda YSK'ya iletilecek ve fiziki olarak ilçe seçim kurullarında saklanacak.
Aday gösterilmek isteyen kişinin talebi halinde, kendisi hakkında aday teklifinde bulunanlara ilişkin formlar ve diğer bilgiler kendisine verilecek. İtiraza ilişkin hususlar YSK tarafından belirlenecek.
- Ölüm halinde para iade edilecek
Belirlenen süre içinde 100 bin seçmen tarafından teklif edilen kişiler, geçici aday listesinde gösterilecek. 100 bin seçmen tarafından aday teklifinde bulunulması veya ölüm hallerinde maliye veznesine emaneten yatırılan tutar, seçimden sonra talep üzerine ilgiliye iade edilecek. Diğer hallerde bu tutar Hazine'ye gelir kaydedilecek.
Aday teklifine ilişkin işlemler için, ilçe seçim kurullarında yeteri kadar personel görevlendirilecek ve gerekli tedbirler alınacak.
Aday teklifine ilişkin başvuru ve formların şekli ile yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin aday göstermeleri dahil, bu düzenlemenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar YSK tarafından belirlenecek.
YSK, yurt dışında görev yapanlara 4 katına kadar gündelik ödenmesine karar verebilecek.
Kanunla, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin yurt dışında bulunan herhangi bir temsilcilikte oy kullanabilmelerine imkan sağlamak amacıyla, bu seçmen listelerinin oluşturulma yöntemi değiştiriliyor.
Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.
TBMM seçimleri 4 yılda bir yerine, 5 yılda bir cumhurbaşkanı seçimiyle aynı gün yapılacak. Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren, 5 yılın dolmasından önceki son pazar günü oy verilecek. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak 60 günlük sürenin ilk günü, seçimin başlangıç tarihi olacak. Mevcut düzenlemede bu süre 90 gün idi. Böylece, seçim süreci, oy verme gününden iki ay önce başlamış olacak.
TBMM Başkanvekili Yaşar Tüzün, yönettiği son oturum olduğunu belirterek, teşekkür konuşması yaptı.
Tüzün, teklifin kabul edilmesinin ardından birleşimi bugün saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.
(Bitti)