MÜCAHİT OKTAY - Daha rahat bir yaşam umuduyla birçok tehlikeyi göze alarak ABD'ye gelen ve çoğu Güney Amerikalı olan göçmenler, aradığını bulamıyor. Yaşamlarını sürdürme mücadelesi veren onlarca göçmen, New Jersey eyaletinin New York'a yakın bölgelerinde yol kenarlarında her gün saatlerce iş bekliyor.
Ülkelerindeki kötü yaşam koşullarından kaçmak için "Amerikan rüyasının" peşinde uzun ve tehlikeli yolculukları göze alan göçmenler, yıllar geçmesine rağmen günlük ve sigortasız işlerde, saat başı düşük ücretler karşılığında çalışmak zorunda kalıyor.
New Jersey eyaletinin New York'a yakın bölgelerinde iş arayan ve çoğu kaçak durumdaki göçmenler, her sabah erkenden sırt çantasını alarak belli başlı sokaklarda, yol kenarına diziliyor.
Erkekler daha çok inşaat, boya, eşya taşıma, kadınlar ise ev ve iş yeri temizliği gibi işlerde yevmiyelerini çıkartabilmek için köşe başlarında, otobüs duraklarında ve ana yol kenarlarında saatlerce bekliyor. Her gün iş umuduyla evinden çıkan göçmenler için her araç "potansiyel bir işveren."
New Jersey'in New York’a bağlandığı George Washington Köprüsü yakınındaki ana yola bağlantısının kavşağı, "gündelikçi işçilerin bekleme alanı" olarak biliniyor. Burası hem New Jersey hem de New York'tan gelen ve farklı alanlarda faaliyet gösteren işverenlerin ucuz iş gücü bulmak için geldiği bir yer.
Bekleyenlerin çoğu sığınmacı, kaçak veya yasa dışı göçmenlerden oluşuyor. Çalışma izinleri ve sağlık sigortaları bulunmuyor. Gündelikçi işçiler, bazen insan gücü için, bazen el becerileri için, bazen de yaşlarına göre tercih ediliyor.
ABD'de "kayıt dışı iş gücü" olarak nitelenen gündelikçi işçiler, daha az maliyetli olduğu için özellikle inşaat sektörü tarafından tercih ediliyor.
- "İşin yoruculuğuna göre para istiyoruz"
Kimlik bilgisini paylaşmaktan çekinen Güney Amerikalı göçmenler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, haftada ancak 2-3 gün iş bulabildiklerini, ABD'deki yaşam şartlarının çok da kolay olmadığını söyledi.
Ekvadorlu olduğunu belirten bir göçmen, uzun yıllardır ABD'de yaşadığını, biraz İngilizce konuşabildiği için genelde her gün iş bulabildiğini ancak sabit işi olmadığı için net gelire sahip olamadığını anlattı.
40 yaşlarındaki bir başka Güney Amerikalı, "İşin yoruculuğuna göre para istiyoruz. Mesela; 2 odalı bir evi taşımak için, her şey paketlenmiş ve sadece taşıyacaksak, 200 dolar istiyoruz. Bazen ev boyamak için saatliği 20-25 dolardan çalışıyoruz." ifadesini kullandı.
- ABD'de dil bilmek her zaman düzenli iş bulmaya yetmiyor
Daha kolay iş bulabilmek amacıyla New Jersey'nin New York'a yakın semtlerinde yaşamak zorunda kalan göçmenler, yüksek kira bedellerini karşılayabilmek için birlikte tuttukları evlerde, kalabalık gruplar halinde kalıyor. Bekarlar için bu şekilde yaşamak daha kolay olsa da ailesiyle yaşayanlar için durum daha da güçleşiyor.
Arkadaşlarına göre daha şanslı olduğunu ifade eden diğer bir Güney Amerikalı, mutfak ve banyo işlerinde ustalığı olduğu için kolay iş bulduğunu anlattı.
Uzun yıllardır ABD'de yaşadığını belirten bir diğer gündelikçi işçi ise yasal olarak çalışmanın veya dil bilmenin düzenli iş bulmaya yetmediğini, belli bir alanda ustalık kazanmanın daha önemli olduğunu vurguladı.
- Ülkelerinde yaşanan şiddet ve diğer zorluklardan ötürü hala ABD'yi tercih ediyorlar
Guatemala'dan uzun süre önce ABD'ye geldiğini söyleyen Huan Carlos, kendisi gibi aynı ülkeden çok fazla kişinin geldiğini ve ülkesinde "durumların iyi olmadığını" dile getirdi.
ABD'ye 15 yıl önce vize alarak geldiğini anlatan Carlos, onca yıla rağmen hala günlük işlerde çalıştığını, düzenli iş sahibi olamadığını, "şu sıralar bunun daha da zor hale geldiğini" ifade etti.
Carlos, uzun süre oturum izni alamadığını, bu konuda kendisine yardımcı olacak kimseyi bulamadığını belirterek, boyacılık yapabildiğini, lisans veya şirket sahibi olmadığı için diğer ustaların yanında gündelikçi olarak çalışmak zorunda kaldığını kaydetti.
"Haftada belki 2-3 gün iş bulabiliyorum." diyen Carlos, bu sürede kazandığı paranın kendisine anca yettiğini söyledi.
Latin Amerikalı bir genç, "Kaldığımız evleri diğerleriyle paylaşıyoruz. Bu, kolay bir durum değil." dedi.
- ABD'de 11 milyondan fazla yasa dışı göçmen bulunuyor
Migrationpolicy.org sitesinde, ABD'de mayıs itibarıyla 1,3 milyondan fazla sığınma başvurusunun işleme alınmayı beklediği, 15 Haziran itibarıyla bu kişilerden 750 bininin dosyasının göçmenlik mahkemelerinde işlemde olduğu aktarıldı.
ABD'de 11 milyon 47 bin civarında yasa dışı göçmenin bulunduğu, bu kişilerden 5,3 milyonunun Meksika'dan, 741 bininin El Salvador, 724 bininin Guatemala'dan geldiği bilgisi paylaşıldı.
Cfr.org sitesinin paylaştığı istatistik tablolarında, ABD'nin, 1980'de 200 binin üzerinde olan yıllık mülteci kabul oranının, eski Başkan Donald Trump döneminin son yılında (2020) 18 bine kadar indiği görülse de Başkan Joe Biden tarafından 2021'den itibaren bu sayının 125 bine çıkarıldığı göze çarpıyor.
Usafacts.org sitesine göre, 1975'ten bu yana ABD'ye 3,5 milyon (Nevada'nın nüfusundan daha fazla) mülteci giriş yaparken, ABD Dışişleri Bakanlığına göre, Teksas, Kaliforniya, New York, Kentucky ve Washington, Ocak 2023 itibarıyla en yüksek sayıda mülteciyi kabul eden 5 eyalet arasında bulunuyor.
Söz konusu eyaletler, 2023 mali yılında, şimdiye kadar kabul edilen tüm mültecilerin yüzde 31'ini barındırırken, 2010-2020 döneminde ABD'ye yerleştirilen 601 bin mültecinin de 3'te 1'i bu 5 eyalete yerleştirildi.