WASHINGTON (AA) - ABD, İran ile anlaşmaya varılan tutuklu takasının uygulanabilmesi için İran'ın Güney Kore'de tutulan yaklaşık 6 milyar dolarlık varlığının kullanımına yaptırım muafiyeti getirdi.
Associated Press'in ele geçirdiği belgelere göre, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta yaptırım muafiyetine ilişkin bir belge imzaladı.
Muafiyet kapsamında, Güney Kore'deki yaklaşık 6 milyar dolarlık bloke edilen petrol geliri üzerinden yapılan işlemler, ABD'nin yaptırımlarından etkilenmeyecek.
Söz konusu muafiyetin, İran'da tutuklu bulunan 5 ABD vatandaşının salıverilmesi karşılığı verildiği bildirildi.
Fonlar, İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan, gıda ve ilaç gibi temel insani malzemelerin satın alınması için kullanılabilecek.
Getirilen bu muafiyetle Avrupa, Orta Doğu ve Asya'daki bankalar, İran'ın Güney Kore'deki mal varlığını kullanırken ya da bu parayı Katar Merkez Bankasına transfer ederken, ABD'nin yaptırımlarına takılmayacak.
Kongre ise pazartesi günü söz konusu muafiyet hakkında bilgilendirildi.
- Cumhuriyetçiler karara tepkili
Öte yandan söz konusu karar, Cumhuriyetçi siyasetçiler tarafından tepkiyle karşılandı.
Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton, yaptığı yazılı açıklamada, "(ABD Başkanı) Joe Biden, önce Afganistan'dan kaçmak için 11 Eylül'ü bahane etti. Şimdi de dünyanın teröre en çok destek veren devletine fidye ödeyerek, 11 Eylül'ün anısına saygısızlık ediyor." ifadelerini kullandı.
Başka bir Cumhuriyetçi Senatör Mitt Romney ise, "Kaçırılan her bir vatandaş için milyarlarca dolar ödüyorsanız, daha çok kişi kaçırılır." görüşünü paylaştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump ise 11 Eylül saldırılarının 22. yıldönümündeki bu adımı, şu sözlerle eleştirdi:
"Yalancı Joe Biden'ın, İran'daki terörist rejime 6 milyar dolar verdiğine inanabiliyor musunuz? Bu para, Orta Doğu'da ve tüm dünyada terör için kullanılacak. Bu beceriksiz aptal, ABD'yi yok ediyor. Bu korkunç anlaşmayı bugün, 11 Eylül'de duyuracak kadar arsız birisi. Esirler için para ödemek, tüm dünyadaki ABD'lilere karşı kaçırılma, fidye isteme ve şantaja yol açar."
- İran ile ABD arasında tutuklu takası
İran ile ABD, 10 Ağustos'ta tutuklu takası ve yaptırım nedeniyle Güney Kore'de tutulan İran'ın 6 milyar dolarlık döviz kaynaklarının serbest bırakılması konusunda mutabakata varmıştı.
İsimleri açıklanmayan 5 İran vatandaşı, ABD'de "yaptırımları ihlal etmek" suçlamasıyla; İran'da ise Murad Tahbaz, Siyamek Namazi, İmad Şarki ile kimlikleri açıklanmayan 2 kişi dahil 5 Amerikan vatandaşı, "casusluk" iddiasıyla tutuklu bulunuyor.
ABD ile İran arasında varılan mutabakat kapsamında, İran'da tutuklu 5 Amerikan vatandaşı, cezaevinden tahliye edilerek ev hapsine alınmıştı. Anlaşma uyarınca 5 Amerikan vatandaşı ile ABD'de tutuklu 5 İran vatandaşı takas edilecek. Bunun ardından Tahran, Güney Kore'deki bankalarda tutulan 6 milyar dolar değerindeki bloke edilen petrol gelirine erişim sağlayacak.
İran'ın, Katar'da belirlenen bir hesaba aktarılacak dövize, yalnızca ilaç ve gıda gibi insani yardım malzemeleri için ödeme yapmak üzere erişebileceği açıklanmıştı.