TBMM (AA) - Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, kara yollarında yap işlet devret modeliyle yaptıkları 4 projenin yatırım bedelinin 109 milyar 820 milyon lira olduğunu belirterek, "Bu projeler için ödediğimiz toplam garanti ise 9 milyar 640 milyon lira." dedi.
Turhan, TBMM Genel Kurulunda, bakanlığının 2020 yılı bütçesi üzerinde konuştu.
Türkiye'nin hem bugünü hem de geleceği için çalıştıklarını, bunun toplamına beka meselesi dediklerini anlatan Turhan, ulaştırma ve haberleşme sektöründe ter akıtan 250 bin kişiye "medeniyet neferleri" payesi biçilmesi gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "yol medeniyettir" sözlerini anımsatan Turhan, "İşte bu insanlar, yaptıkları işlerle yolumuzun, medeniyetimizin kilometre taşlarını döşemektedirler. Huzurlarınızda hepsine tek tek teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.
"Ne yaptıysak güzel vatanımızın bekası, aziz milletimizin selameti için yaptık." diyen Turhan, dünya medeniyetinin bugünkü seviyesine ulaşmasında büyük katkıları olan aziz milleti, Cumhuriyetin 100. yılına taşıma, Türkiye'yi dünyanın sayılı ülkeleri arasına sokma çabalarının kararlılıkla süreceğini dile getirdi.
Ulaştırma, denizcilik ve haberleşme hizmetleri için son 17 yılda 757 milyar 200 milyon lira harcama yapıldığını anlatan Turhan, temel hedeflerinin farklı ulaşım modları arasında denge oluşturmak olduğuna işaret etti.
Demir yollarına toplamda 137 milyar 500 milyon lira yatırım yaptıklarını bildiren Turhan, ulaşım türleri arasında dengeli bir dağılımın sağlanması amacıyla yıllardır ihmal edilen demir yollarını yeni bir anlayışla ele aldıklarını söyledi.
Turhan, yükün demir yolu ile kara taşımacılığındaki payını 2 kat artırmayı hedeflediklerini vurguladı.
- "Toplam yol 68 bin 254 kilometre"
Bakan Turhan, bölünmüş yol uzunluğunu 27 bin 123 kilometreye ulaştırdıklarını, kara yolu ağındaki 3 bin 60 kilometre otoyol olmak üzere toplam 68 bin 254 kilometre yol bulunduğunu kaydetti.
Bölünmüş yollar sayesinde yakıt ve iş gücünden yıllık 18 milyar liranın üzerinde tasarruf sağlandığını belirten Turhan, bölünmüş yollar toplam yol ağının yüzde 40'ını oluşturmasına karşın bütün yol ağında hareket eden trafiğin yaklaşık yüzde 82'sine hizmet verdiğini, ortalama hızın ise 40 kilometreden 88 kilometreye çıktığını bildirdi.
Bakan Turhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yol ağında 2003-2018 yılları arasında trafik hareketliliğinde yüzde 92'lik artış gerçekleşti. Ama trafik kazalarında hayatını kaybeden kişi sayısında yüzde 71'lik azalma oldu. Bunu da 2003'ten bugüne en çok önemsediğimiz fayda olarak görüyoruz. Son 17 yılda 13 bin 422 kilometre tek platformlu yolun da standardını yükselterek hizmete soktuk. Yıllık ortalama 14 bin 586 kilometre asfalt çalışması ve onarımı yaptık.
Bitümlü sıcak karışım kaplama yol ağının 3 kattan fazla arttırılarak 25 bin 962 kilometreye ulaştırıldığını dile getiren Turhan, çevre yollarında 1.513 kilometreyi tamamladıklarını, 1.183 kilometrede çalışmaların devam ettiğini ve 915 kilometrede planlama aşamasında olduklarını söyledi.
- "Projeye ilişkin ekonomik ve finansal analizler yapıyoruz"
Bakan Cahit Turhan, Avrupa'yı Kafkaslara, Ortadoğu'ya ve Orta Asya'ya bağlayan köprü konumundaki Türkiye'nin batıdan doğuya kesintisiz ulaşım imkanını sağlayacak otoyol ağlarını kamu özel sektör iş birliğiyle yaptıklarını ifade ederek, kamu özel sektör iş birliği yöntemiyle yapacakları yüksek standartlı ve yüksek maliyetli projelerin yatırım kararını almadan önce projeye ilişkin ekonomik ve finansal analizler yaptıklarına işaret etti.
Her projenin sağlayacağı zaman, taşıt işletme, bakım, kaza ve benzeri ekonomik faydaları ile maliyetlerini değerlendirdiklerini anlatan Turhan, işletme gelirlerinden de faydalanarak projelerin finansmanını sağladıklarını, bütçe imkanlarını sosyal faydası yüksek başka projelere aktarmış ve ulaşım hizmetini yurt sathına yaymış olduklarını vurguladı.
Turhan, şöyle devam etti:
"Bu projeleri çok daha kısa sürede vatandaşlarımızın hizmetine sunarak da ekonomik gelişimin ivmesini artırıyoruz. Örneğin Kuzey Marmara Otoyolu, 7 milyar 950 milyon dolarlık proje. Yükleniciler projeyi bitirip işletme sürelerini 2027 yılından başlamak üzere kesimler halinde 2030 yılı ortasına kadar tamamlayarak devlete teslim edecek. Yani ömür boyu bunlara garanti ödemek yok. 10 yıl içerisinde bunlar milletin malı olacak. Ayrıca özellikle altını çizmekte fayda gördüğüm bir hususu daha bu noktada açmak istiyorum. Yapım kararı almadan mutlaka çevresel etki ve değerlendirme çalışması yapıyoruz. Eğer kaçınılmaz bir etki söz konusu ise bunu azaltmaya, yaşam kalitesini artırmaya çalışıyoruz. Kuzey Marmara Otoyolundan bahsetmiştim, projeden etkilenen 1 milyon 371 bin ağaç yerine 7 milyon 142 bin fidan diktik. Projenin sonuna kadar 540 bin daha dikeceğiz.
Gelecek nesillere yaşanabilir temiz bir dünya ve çevre sunma gayretinde olduklarını dile getiren Turhan, projeler kapsamında yapılan toplam dikimin 68 milyonu aştığını bildirdi.
- "148 tünelde de çalışmalar devam ediyor"
Bakan Turhan, otoyol uzunluğunun 1.714 kilometreyken, önemli bir bölümünü yap işlet devret modeliyle olmak üzere 1.346 kilometre daha otoyol yaptıklarını kaydederek, bugün otoyol ağının 3 bin 60 kilometreye ulaştığını, 2023 ve 2035 yıllarına kadar toplam 20 projede 5 bin 532 kilometre daha otoyol yapımını hayata geçirmeyi planladıklarını belirtti.
Turhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu projelerin 573 kilometrelik kesiminde yapım çalışmaları halen devam ediyor. Kalan kesim için ise proje hazırlık çalışmalarımız sürüyor. Kara yollarında yap işlet devret modeliyle yaptığımız 4 projenin yatırım bedeli 109 milyar 820 milyon lira. Bu projeler için ödediğimiz toplam garanti ise 9 milyar 640 milyon lira. Bütün bu saydığım otoyol projeleri de dahil olmak üzere önemli projeleri yap işlet devret yöntemiyle yapılması fırsatı AK Parti hükümetleri döneminde yakaladığımız ekonomik ve siyasi istikrar sayesinde yurtdışı finans kuruluşlarından sağlanan finansmanla gerçekleşmiştir."
Son 17 yılda tünel uzunluğunun 9 kat, köprü ve viyadük uzunluğunun ise 2 kat arttırıldığını anlatan Turhan,
İstanbul'a rahat nefes aldıran mega projelerden AVRASYA Tüneli'nden hizmete girdiği 2016 yılından bugüne kadar 48 milyon aracın geçiş yaptığını söyledi. Cahit Turhan, şöyle konuştu:
"Türkiye genelinde 533 kilometre uzunluğunda, 148 tünelde de çalışmalar devam ediyor. 636 kilometre uzunluğunda 250 tünelde ise proje çalışmaları sürüyor. 142 kilometre uzunluğunda 46 tünelin de projesi hazır. Gümüşhane Zigana, Sivas Geminbeli, Erzurum Kop, Van Güzeldere yapımına devam ettiğimiz tüneller arasında. Son 17 yılda 333 kilometre uzunluğunda 2 bin 955 köprü ve viyadük yapımını tamamladık. Bunlar arasında Nisibi, Ağın, Hasankeyf ilk aklıma gelen örnekler.
62 kilometre uzunluğunda 539 köprü ve viyadükte ise yapım çalışmaları devam ediyor. Kömürhan köprüsü ve Eğiste viyadüğü bunlar arasında yine kullanılan teknik açısından öne çıkan sanat yapıları. Sadece 2019’da 23 kilometre uzunluğunda 92 köprü, viyadük ve kavşağı bitirmeyi hedeflemiştik. Bu hedefin üstüne çıktık. 40 kilometrelik 171 köprü viyadük ve kavşağı tamamladık. 1.077 köprünün bakım ve onarımı ile 256 tarihi köprünün de restorasyonunu yaptık. Trafiğe hizmet veren toplam 8 bin 922 köprünün uzunluğu 644 kilometreye ulaştı."
Bakan Cahit Turhan, deprem güçlendirme kapsamında Marmara Bölgesinde iki boğaz köprüsü dahil olmak üzere 239 köprü ve viyadük ile 5 tünelde çalışmalarını tamamladıklarını da dile getirdi.
(Sürecek)