TBMM (AA) - Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2019-2023 dönemini kapsayan 11. Kalkınma Planı dönemi sonunda yurt içi tasarrufların yüzde 30,3'e çıkarılmasının hedeflendiğini belirterek, "Bunun 27,9 puanı özel kesimden, 2,4 puanı ise kamu kesimi tasarruflarından sağlanması hedeflenmektedir." dedi.
Oktay, 11. Kalkınma Planı'nın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne yönelik eleştirilere ilişkin, sistemin başarısız olduğunu kabul etmediklerini belirterek, sistemin gelişmesine yönelik çalışmaların, dinamik bir ülke olan Türkiye'de, birinci yılda olduğu gibi bininci yılda da sürdürülebileceğini vurguladı.
11. Kalkınma Planı'nın başarısız bir çalışma olmadığını anlatan Oktay, "Türkiye'nin yerine" ilişkin sorulara şu yanıtı verdi:
"Nerede olduğumuz son derece nettir. A'nın veya B'nin çıkarları doğrultusunda değil, 'Küresel sistemde neredeyiz?' sorusunun cevabı 'Yönümüz son derece nettir. Kendi çıkarlarımız, Türkiye'nin çıkarları, bulunduğu yer neredeyse, biz oradayız. Devlet aklı, bu çerçevede, bütün kurum ve kuruluşlarıyla çok net bir şekilde çalışmaktadır. Hem de son derece belirsiz ve değişken bir coğrafya ve dünyada son derece dinamik çalışan bir devlet aklı vardır. Türkiye'nin çıkarları doğrultusunda da gereken adımlar zamanında atılmaktadır."
Oktay, İhtisas Komisyonları Raporlarını, 11. Kalkınma Planı'nın yayınlanmasının ardından Meclise ileteceklerini bildirdi.
"11. Kalkınma Planı'nda, 10. Kalkınma Planı'nın değerlendirmesine yer verilmediği" eleştirilerini anımsatan Oktay, planda buna yönelik değerlendirmelere yer verildiğini, ayrıca tablolarda da buna yönelik karşılaştırmaların bulunduğunu aktardı.
Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"10. Kalkınma Planı dönemi boyunca sadece dolarla ifade edilen göstergelere ulaşılamamış, onun dışındaki göstergelerin önemli bir kısmında hedeflere ulaşılmıştır. Bu kapsamda büyüme hedeflerine yüzde 90 nispetinde ulaşılmıştır. Yıllık ortalama yüzde 5,5 büyüme hedefine yüzde 4,9 ile oldukça yaklaşılmıştır. Satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli gelirimiz, 2013 yılındaki 23 bin 983 dolar seviyesinden 2018 sonunda 28 bin 205 dolar seviyesine ulaştırılmıştır. Yüzde 5,8 olan ortalama cari açık hedefimizi, yüzde 4,3 ile aşmış bulunuyoruz. Tarım ve sanayide büyüme hedeflerine yüzde 73, hizmetler sektöründe ise yüzde 97 oranında ulaşılmıştır. Yıllık ortalama 2,9 milyon olan istihdam hedefi yıllık ortalama 3,2 milyonla aşılmıştır."
- 15 yıllık perspektifin temelleri
10. Kalkınma Planı döneminde yüzde 22,9 olan yıllık ortalama yurtiçi tasarruf hedefinin, yüzde 25,1 ile bugüne taşındığını anlatan Oktay, öte yandan yüzde 27,3 olan milli gelire oranla yıllık ortalama yatırım hedefinin de yüzde 29,5 ile aşıldığını kaydetti.
Oktay, 11. Kalkınma Planı'nı oluşturan 15 yıllık perspektife Plan'da yer verildiğine işaret ederek, 15 yıllık perspektifin temelleri olarak şunları sıraladı:
"Bu kapsamda hukukun üstünlüğü, demokrasi, temel hak ve hürriyetlerin güçlendirilmesi, hukuk devleti, demokratikleşme ve iyi yönetişim anlayışının pekiştirilmesi ve kurumsallaştırılması; uluslararası iş birliklerinin ve stratejik ortaklıkların güçlendirilmesi ve AB üyelik hedefinin sürdürülmesi; ekonomide istikrar ve sürdürülebilirlik; verimlilik temelli, sanayi ağırlıklı, ihracata dayalı nitelikli büyüme; aktif sanayi politikaları; imalat sanayinde yapısal dönüşüm ve sektörel odaklılık; tarım, turizm ve savunma sanayinin öncelikli gelişme alanı olması; beşeri ve sosyal yapının her bakımdan güçlendirilmesi, daha yeşil bir Türkiye ve medeniyet temelli şehirleşme; uluslararası ve çok taraflı kalkınma iş birliklerinin güçlendirilmesi 15 yıllık perspektifin temellerini oluşturmaktadır."
Fuat Oktay, 2033 yılına kadar sürecek 15 yıl boyunca nüfus projeksiyonları, yatırım ve üretim kapasitesi ile dış ticarete yönelik analizler çerçevesinde perspektifin oluşturulduğunu bildirdi.
Tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde katma değere katkının artarak süreceğini anlatan Oktay, bu katma değerde sanayinin payının arttığı bir yapısal dönüşümün öngörüldüğünü ve 5 yıllık somut hedeflerin de belirlendiğini kaydetti.
- "Vergisel teşvikler uygulanacak"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, verimliliğin, "11. Kalkınma Planı'nda sadece teknoloji bağlamında ele alandığı" yönündeki eleştirilere ilişkin de "Verimlilik kazanımları için kamunun uygulayacağı politikaların planda öne çıkarıldığını ve rekabetçiliğin artırılmasının verimlilik artışı açısından temel bir unsur olarak plana dahil edildiğini" vurguladı.
Tasarruf oranın artırılmasına yönelik soru üzerine Oktay, şu yanıtı verdi:
"Plan dönemi sonunda yurt içi tasarrufların yüzde 30,3'e çıkarılması hedeflenmekte. Bunun 27,9 puanı özel kesimden, 2,4 puanı ise kamu kesimi tasarruflarından sağlanması hedeflenmektedir. Plan'daki tedbirler kapsamında kamu emeklilik sistemi dışındaki sistemlere katılım teşvik edilecek. Bireysel emeklilik sistemi katılımcı sayısı, sistemde kalış süresi ve fon tutarını artıracak şekilde geliştirilecektir. Ayrıca dayanıklı tüketim malları ile eğitim, tatil gibi harcama kalemleri için bankalarda özel birikim hesapları kullanılarak gerçekleştirilen harcamalarda ilgili ürünler için vergisel teşvikler uygulanacaktır. Vergi indirimleri gibi."
Oktay, öte yandan finansal okur yazarlığının artırılması, finansal sistem dışındaki araçların çeşitlendirilmesi, kamu kesimi gelir ve giderlerine yönelik tedbirlerin de tasarrufların artırılmasında önemli rol oynayacağını vurgulayarak, "Meslek esaslı tamamlayıcı emeklilik kurumlarının geliştirilmesi, ikinci ve sonraki konut alımlarının cazibesinin azaltılması, imar değer artışlarından kamunun pay alması, sermaye artırımlarında öz kaynak kullanımının özendirilmesi, özel birikim hesapları oluşturulması." diye konuştu.
- "Yatırım Ofisi, tek durak ofis olacak"
Fuat Oktay, 24 milyar dolarlık yabancı sermaye girişine yönelik soruyu yanıtlarken, uluslararası doğrudan yatırımların daha fazla çekilebilmesi için proje bazlı teşvik sisteminde stratejik ürün, yüksek teknolojili ve ihracata yönelik yeni yatırımlara öncelik verileceğini söyledi.
Yatırım Ofisi'nin "tek durak ofis" olarak yetkilendirilmesinin sağlanacağını, yatırım süreçlerine ilişkin izin, onay ve lisans süreçlerine yönelik sektörel yatırım yol haritalarının hazırlanacağını anlatan Oktay, "Merkezi Yatırım Bilgi Sistemi kurulacak. Yerli şirketlerin uluslararası yatırımcılarla eşleştirilmesi sağlanarak iş birlikleri geliştirilecek. Teknoloji transferine dayalı yatırımlar, ilave olarak desteklenecektir. YOİKK çerçevesinde de sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yatırımların önü açılacaktır." dedi.
- "İşsizlik yüzde 9,9'a gerileyecek"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, kamu-özel iş birliği projelerinin nasıl ilerleyeceğine yönelik soru üzerine artan altyapı yatırımlarını finanse etmek üzere harcama etkinliğinin, kamu kaynaklarının kullanımından daha yüksek olduğu durumlarda özel sektörün veya kurumsal yatırımcıların sahip olduğu kaynakların altyapı finansmanına yönlendirilmesi için alternatif finansman yöntemlerinin gelecek dönemde de yaygın şekilde kullanılacağını söyledi.
Kamu-özel iş birliği uygulamalarında kamunun üstlendiği yükümlülükler ve bütçe dengelerinin dikkate alınacağına değinen Oktay, "Kamu-özel iş birliği projeleri, kamu ve özel kesim arasındaki risk paylaşımı en uygun olacak şekilde yürütülecektir." diye konuştu.
Oktay, kamu-özel iş birliği yönteminin, bu amaç ve politikalar doğrultusunda mali açıdan verimli ve kamu kaynağı kullanımından daha etkin olduğu durumlarda kullanılacağını belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, işsizlik oranına yönelik eleştiri ve soruları anımsatarak, işsizlik oranının plan dönemi sonunda yüzde 9,9'a düşürülmesinin hedeflendiğini aktardı.
(Sürecek)