Akademisyenler, geri dönüşüm malzemelerinden don ve aşırı ısınmaya dayanıklı travers üretti

HATİCE YETMEN - İnönü Üniversitesinde görevli akademisyenler, çimento kullanmadan atık malzemelerden don, aşırı sıcak ve yüke karşı mukavemetli, ultra yüksek dayanımlı beton travers üretti.

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Müslüm Murat Maraş ile Doktor Öğretim Üyesi Enes Ekinci, kış şartlarında don ve buzlanma, yaz mevsiminde ise ısınma ve aşırı yükle yıpranan beton traverslerde yaşanan olumsuzlukların önüne geçebilmek amacıyla yaklaşık bir yıl önce çalışma başlattı.

Akademisyenler, demir çelik fabrikalarında üretim sürecinde ortaya çıkan atık malzemeleri kullanarak rayların altına yerleştirilen yüksek dayanımlı karma beton traversler sayesinde demir yolları için yüksek dayanımlı üstyapı elemanı geliştirdi.

Demir yollarında sık kullanılan ve maliyeti yüksek beton traversleri çimento kullanmadan atık malzemelerle üreten akademisyenler, traverslerin esneklik kazanması için de çelik lif kullandı.

Hazırladıkları projeyle Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuran akademisyenler, geliştirdikleri ürün sayesinde beton traverslerde oluşan olumsuzlukları da ortadan kaldıracak.

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Müslüm Murat Maraş, AA muhabirine, ürünü geliştirmek için yaklaşık bir yıl çalıştıklarını söyledi.

- "Ultra yüksek dayanımlı betonlar ürettik"

Ürettikleri ürünün maliyetinin de az olduğunu belirten Maraş, şöyle devam etti:

"Yaptığımız çalışmada özellikle demir çelik fabrikalarının üretiminde açığa çıkan atık malzemeleri kullanarak beton travers elemanları ürettik. Travers dediğimiz elemanlarımız, demir yollarında özellikle rayların altına yerleştirilen üstyapı elemanlarıdır. Bu travers elemanları, ahşap beton ve çelik olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda özellikle hızlı tren taşımalarında ve ağır yük taşımalarında en çok kullanılan betonarme traverslerdir. Betonarme traverslerin esnek olmama özelliğinden dolayı bunlar maliyetini arttırmaktadır. Yaptığımız çalışmada esneklik katmak için çelik lifler kullandık. Ayrıca çimento ihtiyacını yüzde 0'a düşürerek, geri dönüşüm tabanlı atık malzemeler kullanarak ultra yüksek dayanımlı betonlar ürettik."

Maraş, ürettikleri traverslerin diğerlerine göre maliyetinin daha az olduğunu vurguladı.

Ürettikleri traverslerin çevre dostu olduğu dile getiren Maraş, "Yaptığımız çalışma çevre dostu olmasıyla birlikte yeşil beton travers olarak karşımıza çıkmakta yani hem geri dönüşüm tabanlı olması hem de atık malzemeleri değerlendirmesinden dolayı yeşil beton olarak karşımıza çıkmaktadır." diye konuştu.

- Patent başvurusu yapıldı

Maraş, projeyle ilgili patent başvurusu yapıldığını söyledi.

Projenin Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğünün katkısıyla, Dördüncü Bölge Sivas Beton Travers Fabrikası'nda saha ortamında üretildiğine dikkati çeken Maraş, "Bu saha ortamında üretilen traversimizle yaptığımız deneysel çalışmalarda oldukça güzel sonuçlar elde edilmiştir. Şu anda bununla ilgili patent başvurusu yapılmış olup gerekli prosedürler tamamlandığı sürece eğer istenir ya da talep gelirse üretime kazandırılması hedeflenmektedir." diye konuştu.

Maraş, kullanılan malzemelerin çevre dostu olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bu üretilen malzeme, tamamen çevre dostu olup Avrupa Yeşil Mutabakatı'na da örnek teşkil etmektedir. Burada özellikle mevcut betonarme traversler özellikle dış ortamlarda, ani sıcaklık değişimlerinde hızlı şekilde bozulabilmektedir. Bizim burada yaptığımız çalışmada ürettiğimiz betonun tamamen mevcut dış ortamlara dayanıklı ve uzun ömürlü olmasından dolayı mevcut traverslerden daha olumlu sonuçlar elde edeceğimizi düşünmekteyiz."