ABD’den "Suudi Arabistan nükleer programı" açıklaması

WASHINGTON (AA) - ABD Enerji Bakanı Rick Perry, Suudi Arabistan'ın nükleer enerji programını Rusya veya Çin üzerinden tedarik etmesinin "denetimsizlik", ABD üzerinden hayata geçirmesinin ise "uluslararası meşruiyet" getireceğini savundu.

Bakan Perry, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde Enerji Bakanlığı'nın 2019 mali yılı bütçesine ilişkin oturumunda konuştu.

Rhodes Island eyaleti Demokrat Senatörü Jack Reed, Suudi Arabistan'a nükleer teknoloji transferinde nükleer zenginleştirme konusundaki sınırlamalardan, Suudi Arabistan'ın muaf tutulmasının konuşulduğunu hatırlattı ve bu durumda kendisinin asla onay vermeyeceğini dile getirdi.

Bunun üzerine Bakan Perry, Senatör Reed'e bu tür anlaşmaları, tek başına ele almaktan ziyade bir bağlamda ele alınması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:

"Suudi Arabistan'da sivil nükleer kapasite inşa etmek üzere ya Rusya, ya Çin ya da ABD ortak olacak. Şuna emimin ki ilk ikisinin nükleerin yaygınlaşmaması konusunda herhangi bir koşulu yok. Dolayısıyla sadece onlara kendi teknolojimizle ve bunu inşa etme konusunda değil, aynı zamanda bu ek protokollerin uygulanması ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın oraya girip orada istenmeyen bir faaliyet yapılmadığından emin olması açısından da bize görev düşüyor."

Perry, ABD'nin rakipleri olan Rusya ve Çin'i göz önünde bulundurarak Suudi Arabistan'la müzakere masasına oturması gerektiğini ifade etti.

Michigan eyaleti senatörü Demokrat Gary Peters ise Perry'ye karşı çıktı ve Suudi Arabistan’a da nükleer standartlara uyması konusunda baskı yapılması gerektiğini hatırlattı. Peters, "Suudi Arabistan'ın uranyum zenginleştirmesine izin vermek korkunç bir emsal olacaktır." dedi.

Suudi Arabistan ile görüşmelerde bunu gündeme getireceğini vurgulayan Perry, "İnsanlara her zaman hatırlatıyorum, mevcut alternatifler iyi değil. Suudi Arabistan'a sivil nükleer projeler inşa etmek için Rusya veya Çin seçilirse orada herhangi bir denetim olmayacak." diye konuştu.

- Suudi Arabistan İran'ı nükleerle tehdit etmişti

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD'nin CBS televizyon kanalında yayınlanan "60 Dakika" programında, İran'ın nükleer bomba geliştirmesi durumunda ülkesinin de nükleer silah geliştireceğini söylemişti.

"Suudi Arabistan İran'a karşı koymak için nükleer silahlara ihtiyacı var mı?" sorusuna Prens Selman, "Suudi Arabistan herhangi bir nükleer bomba edinmek istemiyor. Şüphesiz ki eğer İran nükleer bomba geliştirirse biz de derhal kendi silahımızı geliştireceğiz." yanıtını vermişti.

Suudi Arabistan'ın kendi nükleer silahını geliştirebilmek için Washington'da lobi faaliyetleri içerisine girdiği ABD basınına yansımıştı.

ABD Merkezli haber sitesi Bloomberg, Suudi Arabistan'da başkanlığını Prens Selman'ın yaptığı "Halk Yatırım Fonu"nun Washington'da Akin Gump Strauss Hauer & Feld LLP'le lobi faaliyeti için bir aylığına yarım milyon dolarlık bir anlaşma imzaladığını bildirmişti.

ABD Enerji Bakanı Rick Perry ise Mart ayı başında Londra'ya gitmiş ve Suudi mevkidaşı Halid Bin Abdulaziz Al-Falih'le bir araya gelerek konuya ilişkin görüşmeler yapmıştı.

ABD basınına yansıyan haberlere göre, Trump yönetimi Suudi Arabistan'la nükleer anlaşma yapmaya hazırlanıyor ancak muhtemel bir anlaşmanın Kongre'den geçmesi gerekiyor. Kongre'nin ise Suudi Arabistan'a nükleer silah üretimi için izin verilmesine olumlu bakmadığı iddia ediliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da geçen hafta konuya ilişkin açıklamalar yaparak, ABD'nin Suudi Arabistan'la nükleer bir anlaşmaya girmemesi konusunda uyarılarda bulunmuştu.

Veliaht Prens Muhammed Bin Selman, hafta başından bu yana Washington'da resmi temaslarda bulunuyor.