AB tescilli Gemlik zeytini, 30 bin çiftçinin geçim kapısı oluyor

SİNAN BALCIKOCA - Bursa'da 440 bin 110 dekarlık alanda yetiştirilen Avrupa Birliği (AB) coğrafi işaret tescilli Gemlik zeytininde başlanan hasatta 30 bin çiftçi üretim yapıyor.

Gemlik, Mudanya, İznik ve Orhangazi ilçeleri başta olmak üzere Bursa'nın birçok bölgesinde üretilen zeytin, Türkiye'nin pek çok kentinin yanı sıra yurt dışındaki sofraları da süslüyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar sonucu bu yıl haziran ayında AB'den coğrafi işaret tescili alan Gemlik zeytini Bursa'da 30 bin çiftçi tarafından hasat ediliyor.

İnce kabuklu, küçük çekirdekli ve etli olan, uzun raf ömrüyle bilinen sofralık zeytinde bu sene bir ay sürecek hasatta yaklaşık 130 bin ton rekolte bekleniyor.

İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Acar, Bursa'da 2022 verilerine göre, verim çağında yaklaşık 12 milyon zeytin ağacının bulunduğunu söyledi.

Acar, Bursa'da yetiştirilen zeytinin sofralık açıdan ülkenin en çok talep gören, en kaliteli ve lezzetli siyah sofralık zeytini olarak bilindiğini anlattı.

Zeytin ağaçlarının Bursa'da 440 bin 110 dekarlık alanı kapladığını belirten Acar, geçen yıl 187 bin 692 ton üretim gerçekleştiğini ifade etti.

Acar, zeytinin Bursa'da yetiştiriciliği yapılan tarım ürünleri içinde en çok alanı kaplayan, en fazla üreticiye sahip ve tarımsal ürünler içinde gayrisafi milli hasılaya katkısı en yüksek ürün olduğunun altını çizerek, şöyle konuştu:

"Bursa, Türkiye sofralık zeytin üretiminin yüzde 20'sini gerçekleştirmektedir. Bursa sadece zeytin üretimiyle değil Marmarabirlik gibi bir üretici kooperatifine ev sahipliği yapması, salamura ve paketleme tesisleri, zeytinyağı sıkım ve işleme tesisleriyle bir zeytin şehridir. İlimizde zeytin rekoltesi 2021'de 146 bin 477 ton, 2022'de 187 bin 692 ton olmak üzere rekor sayılabilecek seviyelerde gerçekleşmiştir. Zeytin ağacının doğal yapısı gereği periyodisite (bir yıl çok ertesi yıl az meyve verme) göstermesi ve çiçeklenme dönemi yaşanan olumsuz hava şartları nedeniyle 2023 yılı rekoltesi 127 bin ton 898 ton olarak bekleniyor."

Acar, 2023 yılı rekolte beklentisinin yok yılları ortalamasının üzerinde olacağını dile getirdi.

- Zeytinin dane büyüklüğü geçen yıla göre iri olacak

Zeytinde bu sene "yok yılı" olduğu için ağaçlardaki meyve veriminin seyrek olduğuna işaret eden Acar, "Seyrek meyve varlığı sonucu bu yıl dane büyüklüklerinin geçen yıla göre daha iri olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle yağlık olarak değerlendirilecek zeytin miktarı geçen yıllara göre daha düşük, yüzde 10 civarında kalacağı tahmin ediliyor." diye konuştu.

Acar, Bursa'da en fazla zeytinin 46 bin ton ile Gemlik'te üretildiğini dile getirerek, şunları kaydetti:

"İlimizde zeytin üretiminde, iklim şartlarına göre uygulanan kültürel işlemlerin geliştirilmesi, teknoloji kullanımı, teknik bilgi desteğiyle büyük oranda artış sağlanmıştır. Zeytin hastalık ve zararlılarıyla uygun mücadele zamanının belirlenmesi, etkin mücadele yaparak kullanılan ilaç ve girdi miktarının azaltılması ve böylece hem maliyetlerin düşürülmesi hem de çevreyle dost sürdürülebilir tarımsal üretim amaçlarına uygun olarak zeytin alanlarında Bursa Büyükşehir Belediyesi ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapılarak 14 tarımsal tahmin ve uyarı sistemi kuruldu. Zeytin üretim sezonu boyunca bitki fenolojisi, hastalık ve zararlı takiplerine yönelik bahçe kontrolleri yapılmakta, tespit edilen ilaçlama zamanları üreticilerimize kısa mesaj ve diğer vasıtalarla duyurulmaktadır."

Zeytin üreticisi Ahmetbey Mahallesi Muhtarı Süleyman Yavuz da kasım ayının ilk haftası itibarıyla zeytin hasadına başladıklarını söyledi.

Bu yıl zeytinde verimin düşük, kalitenin yüksek olduğunu belirten Yavuz, "Ürünlerimizi Marmarabirlik'e veriyoruz. Ürün az ama fiyatlar bizi tatmin ediyor. Taban fiyat 45, baş fiyat ise 125 lira olarak açıldı. Ürünler ağaçlarımızda az olsa da ürünlerimiz baş fiyattan satılıyor, bizi tatmin ediyor. Biz doğduğumuzdan beri bu işi yapıyoruz. Zeytin bizim bölgemizde uzun yıllardan beri dedelerimizden bize miras kaldı. Biz de dedelerimizden, babalarımızdan bize kalan bu mirası, bu toprakları biz de aynı şekilde devam ettiriyoruz." dedi.