6 ŞUBAT DEPREMLERİNİN BİRİNCİ YILI - "Hassas burunlar" zorlu eğitimlerle afetlere hazırlanıyor

ŞADUMAN TÜRKAY - Deprem gibi afetlerde hayati rol üstlenen arama kurtarma köpeklerinin sayısını artırmaya hazırlanan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bu yıl yaklaşık 100 köpeği eğitmeyi hedefliyor.

Afetlerde arama kurtarma ekiplerinin sağ kolu olan köpekler, en son 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremlerde enkaz altındaki yüzlerce canın yerini tespit ederek, kurtarılmalarını sağladı.

AA ekibi, AFAD bünyesindeki "hassas burunların" arama kurtarma süreçlerinde görev almadan önce aldıkları eğitimleri yerinde görüntüledi.

Titiz değerlendirmelerle seçilen köpekler, 2 yıl süren ve farklı aşamalardan oluşan eğitimlere tabi tutuluyor. Eğitim sonundaki sınavları başarıyla geçen köpekler, sertifika alarak deprem gibi afetlerdeki arama kurtarma operasyonlarında görev alıyor.

- "100'ün üzerinde köpek, eylülde yapılacak sınavlara katılacak"

Arama kurtarma köpeklerinin seçimleri ve sonrasında aldıkları eğitimlere ilişkin bilgileri paylaşan AFAD'ın köpek eğitmenlerinden Sait Açıkalın, başkanlık bünyesinde 2022'de 14, 2023'te 35 köpeğin sertifika aldığını ifade etti.

Bu sayıyı artırmaya yönelik çalışmaların sürdüğünü vurgulayan Açıkalın, "Bu yıl eğitim alacak 100'ün üzerinde köpek, eylülde yapılacak sınavlara katılacak. Sınavda başarılı olanlar sertifika alarak, sahadaki arama kurtarma çalışmalarında görev alacak. Hassas burunların sayılarını bu şekilde artırmayı hedefliyoruz." dedi.

- Havlama kutularında insan kokusu öğretiliyor

Eğitime başlayacak köpeklere, seçilmelerinin ardından ilk olarak sahibiyle bağ kurma, ardından da branş eğitimi verildiğini anlatan Açıkalın, bu aşamaların sonrasında "havlama kutuları" ve parkurlarda çeviklik eğitimine geçildiğini söyledi.

Açıkalın, bu süreçlerin sonunda "hassas burunların" insan kokusuna alıştırıldığını ve son olarak da 2 yıl süren enkazda arama eğitimi aşamasına geçildiğini kaydetti.

Arama kurtarma köpeklerinin farklı illerde farklı insan kokularına alıştırıldığını belirten Açıkalın, bu süreci şöyle anlattı:

"Havlama kutularında insan kokusunu öğretiyoruz. İlk olarak kutular açık şekildeyken kazazedeyi saklıyoruz. Sonra yavaş yavaş kutuları kapatarak o kokuya adapte olmasını istiyoruz. Köpeklerimiz her aşamada havlayarak sinyal veriyor. Eğitimlerin ardından köpekler sertifikalandırılıyor ve görevlere gitmeye hazır hale geliyor. Köpeklerin sertifikaları, eğitimli ve dinç kalmaları için 2 yılda bir yenileniyor."

- İki aşamada sınava girip, enkaz alanında kazazede arıyorlar

Eğitimlerin ardından köpeklerin "eğitim yeterlilik" ve "görev yeterlilik" olarak 2 kademede sınavlara girdiklerini ifade eden Açıkalın, ilk aşamada köpeğin sahibiyle olan uyumu ve çevikliğinin test edildiğini, basit enkaz alanında 2 kazazede bulması gerektiğini vurguladı.

Açıkalın, "Bu aşamayı geçince, görev yeterlilik kısmında da gündüz ve gece olarak toplam 6 kazazedenin 5'ini 2 yanlış uyarı vermeden bulmak zorundalar. Köpeklerimiz bunu da geçince operasyonlara gitmeye hazır oluyorlar." diye konuştu.

- "Burunları çok hassas, koku kaçırmaları zor"

Sait Açıkalın, arama kurtarma köpeklerinin öneminin 6 Şubat depremlerinden sonra daha iyi anlaşıldığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Arama kurtarma köpekleri, deprem gibi afetlerde enkaz altındaki kişilerin veya kaybolan kişilerin bulunmasında hayati görev üstleniyor. Ülkemizde de bunun önemi biraz geç olsa da fark edildi. Arama kurtarma köpeklerinin sayıları her geçen gün artıyor. Köpeklerin burunları çok hassas, koku kaçırmaları çok zor, çok daha güvenilirler."

Sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları bünyesinde daha fazla arama kurtarma köpeğinin görev yapması gerektiği görüşünü paylaşan Açıkalın, bu sayede afetlerde aramaların daha da kolaylaşacağını ve daha fazla cana ulaşabileceklerini belirtti.

Açıkalın, "Afetlerde çocuklar uyuyabiliyor, insanlar baygın olabiliyor, onlardan ses alınamıyor, görüntü, ısı almak zorlaşıyor ama köpeğin burnu çok hassas olduğu için o canlı kokusunu, orada hapsolmuş kokuyu bize çok rahat sinyal vererek gösteriyor. Köpeklerin, canlı bulma oranı daha yüksek. Köpekli arama ekibi, kurtarma ekibinin vazgeçilmez bir parçası." şeklinde konuştu.